Οι Αζτέκοι, ένας άλλοτε ακμάζων πολιτισμός στο κεντρικό Μεξικό, αντιμετώπισαν μια καταστροφική επίθεση στα μέσα του 16ου αιώνα. Ενώ αρχικά αποδόθηκε σε ευρωπαϊκές ασθένειες όπως η ευλογιά, πρόσφατη ανάλυση του DNA ρίχνει νέο φως στη μυστηριώδη ασθένεια που σχεδόν τους εξαφάνισε. Οι Αζτέκοι, που ζούσαν μέσα σε ένα πολιτιστικό μωσαϊκό ευγενών και απλών ανθρώπων, ευημερούσαν μέχρι την άφιξη των Ισπανών κονκισταδόρ, που προανήγγειλε έναν καταιγισμό καταστροφών.
Μεταξύ του 1545 και του 1550, οι Αζτέκοι πολιορκήθηκαν από μια θανατηφόρα επιδημία ασθένειας, γνωστή ως cocoliztli, που στοίχισε τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους μέσα σε λίγες ημέρες. Χαρακτηριζόμενη από πυρετό και ακατάσχετη αιμορραγία, η επιδημία άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία των Αζτέκων. Οι ερευνητές εντόπισαν ένα στέλεχος σαλμονέλας, το Paratyphi C, ως πιθανό ένοχο, που ενδεχομένως εισήχθη από Ευρωπαίους αποίκους.
Η καταστροφή επιδεινώθηκε από τις κλιματικές ανακατατάξεις, με την παρατεταμένη ξηρασία να αυξάνει τον αριθμό των νεκρών. Οι ανθρωποθυσίες, μια τελετουργική πρακτική, μείωσαν περαιτέρω τις τάξεις των Αζτέκων. Οι λεπτομερείς αναφορές του Francisco Hernandez περιγράφουν μια πληθώρα συμπτωμάτων, αλλά καμία ασθένεια δεν ταιριάζει ακριβώς με τις περιγραφές του.
Ενώ η υπόθεση της σαλμονέλας προσφέρει πληροφορίες, παραμένει ασαφής, υπογραμμίζοντας την πολυπλοκότητα της διαλεύκανσης της τραγωδίας των Αζτέκων. Είτε καταστράφηκαν από ασθένειες, είτε από το κλίμα, είτε από τις συνέπειες της αποικιοκρατίας, η πτώση των Αζτέκων υπογραμμίζει τις διαρκείς επιπτώσεις των ιστορικών επιδημιών στους ιθαγενείς πληθυσμούς, ένα ζοφερό κεφάλαιο της ανθρώπινης ιστορίας.