Το Steve είναι ένα σπάνιο φαινόμενο που ανακαλύφθηκε επίσημα το 2016.
Ένα μονοπάτι φωτός με μωβ αποχρώσεις στον ουρανό, γνωστό ως “Steve“, φαίνεται να έχει ένα “διδυμάκι”, χαμένο εδώ και καιρό. Δεν πρόκειται για το σενάριο μιας διαστημικής σαπουνόπερας, αλλά για ένα εύρημα από τρεις δορυφόρους του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος γνωστούς ως Swarm.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό τον Απρίλιο, διαπιστώνει ότι ενώ το Steve εμφανίζεται πριν από τα μεσάνυχτα και έχει ροή από την ανατολή προς τη δύση, ένα δίδυμο-φαινόμενο καταγράφεται τις πρωινές ώρες πριν από την ανατολή, με ροή προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Πότε παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το φαινόμενο Steve
Το Steve σημαίνει “ισχυρή ενίσχυση της ταχύτητας θερμικών εκπομπών”. Το φαινόμενο καταγράφηκε για πρώτη φορά το 2016 χάρη σε μια ομάδα από ερασιτέχνες παρατηρητές του σέλαος που συναντήθηκαν σε μια ομάδα του Facebook που ονομάζεται Alberta Aurora Chasers.
Φωτογράφοι της ομάδας είχαν καταγράψει εικόνες μιας μυστηριώδους μωβ κορδέλας φωτός ανάμεσα στα πράσινα και κόκκινα χρώματα του τυπικού βόρειου και νότιου σέλαος. Οι εικόνες που μοιράστηκαν τράβηξαν την προσοχή των επιστημόνων, οι οποίοι άρχισαν να μελετούν το φαινόμενο.
Οι ερευνητές ενημερώθηκαν για αυτές τις περίεργες παρατηρήσεις και άντλησαν δεδομένα από τους δορυφόρους Swarm καθώς περνούσαν μέσα από την μωβ λωρίδα. Εκεί, 300 χιλιόμετρα ψηλά, η θερμοκρασία αυξήθηκε ξαφνικά κατά 3.000 βαθμούς Κελσίου, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Ανατροπή σε όσα πιστεύαν οι επιστήμονες για το Steve
Αρχικά πιστεύαμε πως το Steve ήταν ένα σέλας, όμως αποδείχθηκε πως δεν ήταν έτσι. Πρόκειται για μια ζώνη από φορτισμένο αέριο, πλάτους 25 χιλιομέτρων, που κατηγοριοποιείται ως ” ροή ιόντων κάτω από το σέλας”.
Οι μετρήσεις έδειξαν πως το αέριο αυτό μετακινείται προς τα δυτικά με ταχύτητα 6 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, πιο αργά από την κίνηση των ατμοσφαιρικών αερίων εκατέρωθεν του Steve, τα οποία κινούνται με ταχύτητα 10 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.
Οι επιστήμονες ήξεραν πως πριν από την αυγή, ρέει προς τα ανατολικά ένα ρεύμα αερίου, σαν “κλώνος” του αντίστοιχου που συμβαίνει τις απογευματινές ώρες. Ωστόσο, κανένα εντυπωσιακό οπτικό φαινόμενο όπως το Steve δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ σε συσχετισμό με αυτό το ρεύμα.
Η τυχαία παρατήρηση που οδήγησε στον «κρυφό δίδυμο» του Steve
Στη συνέχεια, ο Νορβηγός φωτογράφος Gabriel Arne Hofstra έτυχε να ψάχνει μέσα σε μια βάση δεδομένων με εικόνες από μια ειδική κάμερα που βλέπει όλον τον ουρανό, στον ερευνητικό σταθμό Ramfjordmoen πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο. Ξαφνικά, πρόσεξε μια μωβ λωρίδα που μοιάζει με το φαινόμενο Steve σε μια φωτογραφία που είχε τραβηχτεί πριν από την ανατολή, στις 28 Δεκεμβρίου 2021.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Ηλεκτροεπικοινωνιών της Ιαπωνίας, το Σουηδικό Ινστιτούτο Διαστημικής Φυσικής και το Αρκτικό Πανεπιστήμιο της Νορβηγίας, ανακάλυψαν στη συνέχεια ότι δύο δορυφόροι Swarm είχαν πραγματοποιήσει μετρήσεις μέσα στην μωβ λωρίδα εκείνη την περίοδο. Εξετάζοντας τα δεδομένα, διαπίστωσαν ότι πράγματι, το μωβ χρώμα αντιστοιχούσε σε ένα ρεύμα προς τα ανατολικά με θερμό αέριο: τον κρυφό δίδυμο του Steve.
«Η συνεργασία με έναν φωτογράφο για την αποκάλυψη αυτού του νέου φαινομένου ήταν μια φανταστική εμπειρία για έναν επιστήμονα σαν εμένα», δήλωσε ο Σότα Νάντζο από το Πανεπιστήμιο Ηλεκτροεπικοινωνιών. «Οι φωτογράφοι είναι πολύτιμοι συνεργάτες όταν πρόκειται για την παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού», πρόσθεσε ο Nαντζο.
«Τέτοιες προσπάθειες είναι ιδιαίτερα σημαντικές τα επόμενα χρόνια, καθώς η ηλιακή δραστηριότητα πλησιάζει στο αποκορύφωμά της, οπότε ενδέχεται να συναντήσουμε ασυνήθιστα φαινόμενα», είπε ο Nαντζο.