Το ηλιακό μας σύστημα κρύβει πολλά μυστικά που οι επιστήμονες προσπαθούν ακόμη να ξεδιαλύνουν. Για να ρίξουν φως σε αυτά τα μυστήρια, οι ερευνητές στρέφονται σε κάθε είδους διαστημικούς βράχους που μπορεί να κρύβουν στοιχεία για τη χαμένη ιστορία του παρελθόντος του ηλιακού μας συστήματος.
Η προσέγγιση αυτή αποδίδει ήδη καρπούς. Τον Οκτώβριο του 2023, η αποστολή OSIRIS REx της NASA ανακάλυψε νερό και άνθρακα – δύο από τους πρόδρομους της ζωής στη Γη – στον αστεροειδή Bennu ηλικίας 4,5 δισεκατομμυρίων ετών.
Μεταξύ των χιλιάδων αστεροειδών που συνωστίζονται κοντά στην τροχιά της Γης, τα μινι-φεγγάρια (minimoons) – μικροσκοπικά κοσμικά σώματα, των οποίων οι τροχιές διέπονται εν μέρει από τη Γη και εν μέρει από άλλα σώματα του ηλιακού συστήματος – μπορεί να είναι πρωταρχικοί υποψήφιοι για να μάθουμε για την προέλευση του ηλιακού συστήματος, δήλωσε ο καθηγητής πλανητικών επιστημών στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, Richard Binzel.
«Τα μινι-φεγγάρια πιθανότατα είναι σαν μπαλάκια του φλίπερ στο εσωτερικό του ηλιακού συστήματος, καθώς αναπηδούσαν και τραβιόντουσαν από τους διάφορους πλανήτες», δήλωσε ο Binzel στο Live Science. «Τελικά βρέθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να τραβηχτούν σε μια κάπως κυκλική τροχιά κοντά στη Γη».
Η σχετικά κοντινή απόσταση των μινι-φεγγαριών από τη Γη σημαίνει ότι το ταξίδι σε αυτά και η λήψη ενός δείγματος θα απαιτούσε πολύ λιγότερο χρόνο και καύσιμα από ό,τι θα χρειαζόταν για να φτάσει κανείς σε αστεροειδείς όπως ο Bennu. Αν και οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη σίγουροι από πού προήλθαν τα μινι-φεγγάρια, μια κορυφαία θεωρία υποστηρίζει ότι προήλθαν από την κύρια ζώνη αστεροειδών, η οποία βρίσκεται μεταξύ του Άρη και του Δία.
«Οι αστεροειδείς κοντά στη Γη από αυτή την περιοχή, όπως ο Bennu ή ένα μινι-φεγγάρι, είναι σαν “κάψουλες του χρόνου”», δήλωσε ο επικεφαλής επιστήμονας για την εξερεύνηση μικρών σωμάτων στη NASA, Paul Abell. «Μας δίνουν ενδείξεις για το πώς ήταν το πρώιμο ηλιακό σύστημα και ποιες ήταν οι συνθήκες».
Για παράδειγμα, το 2019, η Ιαπωνική Υπηρεσία Αεροδιαστημικής Εξερεύνησης (JAXA) ανέκτησε δείγματα από τον αστεροειδή Ryugu σε σχήμα διαμαντιού, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη από 322 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Η μεταγενέστερη ανάλυση αποκάλυψε ότι ο διαστημικός βράχος περιέχει αστρόσκονη που προϋπήρχε του ηλιακού μας συστήματος, καθώς και “προβιοτικά οργανικά συστατικά”, συμπεριλαμβανομένων αρκετών αμινοξέων που χρησιμοποιούνται από τα έμβια όντα για τη δημιουργία πρωτεϊνών που σχηματίζουν πράγματα όπως τα μαλλιά και οι μύες.
Η συλλογή δειγμάτων από μινι-φεγγάρια θα μπορούσε να βοηθήσει στην άμβλυνση ορισμένων μεγάλων προβλημάτων στην τρέχουσα έρευνα για τους αστεροειδείς. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι επιστήμονες μελετούν κομμάτια αστεροειδών που έχουν πέσει στη Γη με τη μορφή μετεωριτών. «Αυτά μπορούν ακόμα να μας διδάξουν για την πρώιμη σύνθεση του ηλιακού συστήματος, αλλά μπορεί να είναι δύσκολο να αναλυθούν ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται», δήλωσε ο Abell.
«Όταν έχουμε έναν μετεωρίτη που πέφτει στη Γη, είναι ήδη μολυσμένος από την υγρασία και τα αέρια της γήινης ατμόσφαιρας. Όταν μιλάμε για οργανικά μόρια και νερό, το να πάμε στην πηγή και να καταλάβουμε τι υπάρχει εκεί είναι πραγματικά σημαντικό. Γι’ αυτό θα θέλαμε να κάνουμε αυτές τις αποστολές επιστροφής δειγμάτων, όπως το OSIRIS REx» πρόσθεσε.
Το OSIRIS-REx ταξιδεύει για τον αστεροειδή «99942 Απόφις»
Το διαστημικό σκάφος OSIRIS-REx έριξε το δείγμα του Bennu στη Γη τον Σεπτέμβριο, ολοκληρώνοντας την πρώτη επιτυχημένη αποστολή της NASA για τη συλλογή δειγμάτων από έναν μακρινό αστεροειδή. Ο πύραυλος βρίσκεται τώρα στην επόμενη αποστολή του για να εξερευνήσει τον αστεροειδή «99942 Απόφις» και αναμένεται να φτάσει το 2029, όταν ο κοσμικός βράχος περάσει σε απόσταση 19.800 μιλίων (31.865 χλμ.) από τον πλανήτη μας.
«Η NASA θα συνεχίσει να μελετά τα πετρώματα και τη σκόνη από το εσωτερικό του αστεροειδή Bennu κατά την επόμενη δεκαετία, επειδή η αφθονία του πλούσιου σε άνθρακα υλικού και η άφθονη παρουσία αργιλικών ορυκτών που περιέχουν νερό είναι μόνο η κορυφή του κοσμικού παγόβουνου», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής του OSIRIS-REx, Dante Lauretta, σε συνέντευξη Τύπου τον Οκτώβριο.
Προς το παρόν, η επιτυχία της αποστολής OSIRIS-REx έχει εμπνεύσει τους επιστήμονες που σχεδιάζουν τις επόμενες φάσεις της εξερεύνησης κοντά στη Γη – και ο επόμενος ευκολότερος προορισμός θα μπορούσε να είναι ένα μίνι-φεγγάρι, λένε οι ειδικοί.
