Νέες εικόνες ενός μακρινού νεφελώματος αποκάλυψαν αυτό που φαίνεται να είναι ένα γιγαντιαίο χέρι από σκόνη και αέριο, που απλώνεται στο διάστημα.
Το τρομακτικό θέαμα εντοπίστηκε περίπου 1.300 έτη φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα, στον αστερισμό Πρύμνη (Puppis), και δείχνει το «χέρι του Θεού» να απλώνεται προς τον σπειροειδή γαλαξία ESO 257-19 (PGC 21338).
Η δομή από “σκόνη”, που ονομάστηκε CG 4, είναι στην πραγματικότητα κάτι που ονομάζεται κομητική σφαίρα (cometary globule), σύμφωνα με δήλωση των ερευνητών από το Εθνικό Εργαστήριο Έρευνας Οπτικής-Υπεριώδους Αστρονομίας του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ (NSF NOIRLab), και δεν βρίσκεται πουθενά κοντά στον γαλαξία της εικόνας, ο οποίος ευθυγραμμίστηκε με το χέρι τυχαία.
Το «Χέρι του Θεού»
Τα κομητικά σφαιρίδια είναι μία από τις μεγαλύτερες ομάδες διαστημικών αντικειμένων που ονομάζονται σφαιρίδια Μποκ, μικρά, σκοτεινά νεφελώματα που αποτελούνται από νέφη πυκνών αερίων και σκόνης. Πρόκειται για περιοχές όπου συχνά σχηματίζονται αστέρια στο διάστημα, τα οποία αποτελούνται κυρίως από υδρογόνο, οξείδια του άνθρακα και ήλιο και τείνουν να έχουν μάζα μεταξύ 2 και 50 φορές μεγαλύτερη από εκείνη του ήλιου μας.
Τα σφαιρίδια Μποκ περιβάλλονται συνήθως από καυτό, ιονισμένο αέριο και σκόνη, τα οποία μπορεί μερικές φορές να αρχίσουν να απογυμνώνονται, σχηματίζοντας ίχνη που μοιάζουν με την ουρά ενός κομήτη. Αυτοί οι τύποι σφαιριδίων Μποκ ειδικότερα είναι γνωστοί ως κομητικά σφαιρίδια, τα οποία ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά το 1976.
Το CG 4 έχει διάμετρο περίπου 1,5 έτη φωτός, με ουρά μήκους 8 ετών φωτός, γεγονός που τον καθιστά ένα σχετικά μικρό σφαιρίδιο Bok. Ο ακριβής τρόπος με τον οποίο οι κομητικές σφαίρες αποκτούν το παράξενο σχήμα τους είναι ακόμη ασαφής για τους επιστήμονες, με ορισμένες θεωρίες να υποστηρίζουν ότι μπορεί να ξεκίνησαν ως νεφελώματα σε σχήμα σφαίρας που παραμερίστηκαν από έναν κοντινό σουπερνόβα. Άλλες υποθέσεις υποστηρίζουν ότι σχηματίζονται ως αποτέλεσμα αστρικών ανέμων από κοντινά τεράστια άστρα ή άλλα αντικείμενα.
Το CG 4, μαζί με άλλα 31 κομητικά σφαιρίδια, βρίσκεται σε κάτι που ονομάζεται νεφέλωμα Gum, στο κέντρο του οποίου βρίσκονται το υπόλειμμα υπερκαινοφανούς Vela και το Πάλσαρ των Ιστίων. Καθώς οι ουρές όλων των κομητικών σφαιριδίων δείχνουν μακριά από αυτά τα ενεργητικά αντικείμενα, ο υπερκαινοφανής ή οι αστρικοί άνεμοι από το πάλσαρ μπορεί να έχουν διαμορφώσει τα σφαιρίδια στη μοναδική τους μορφή.
Αυτή η εικόνα του CG 4 τραβήχτηκε από την κατασκευασμένη από το Υπουργείο Ενέργειας Κάμερα Σκοτεινής Ενέργειας (DECam) που είναι τοποθετημένη στο 4μετρο τηλεσκόπιο Víctor M. Blanco του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ στο Διαμερικανικό Αστεροσκοπείο Cerro Tololo (CTIO), το οποίο ήταν αρκετά ισχυρό ώστε να καταγράψει μια αμυδρή λάμψη κόκκινου αερίου υδρογόνου μέσα στην κεφαλή και το χείλος της σφαίρας. Αυτό το φως παράγεται μόνο όταν το αέριο υδρογόνο θερμαίνεται αρκετά, υποδεικνύοντας ότι υπάρχουν μεγάλα, θερμά άστρα μέσα στα νέφη.
Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το CG 4 περιέχει αρκετό αέριο για να γεννήσει αρκετά αστέρια στο μέγεθος του ήλιου μας, αν και η ακτινοβολία που απελευθερώνεται από αυτά τα νεαρά αστέρια διαβρώνει αργά την κεφαλή της σφαίρας.