Πολλοί νομίζουν ότι το σήμα κινδύνου που εκπέμπουν τα πλοία που βρίσκονται σε κίνδυνο, το «SOS», σημαίνει «Save Our Souls» (Σώστε τις ψυχές μας) or «Save Our Ship» (Σώστε το πλοίο μας). Ωστόσο αυτό δεν είναι αλήθεια.
Όταν το σήμα κινδύνου «SOS» αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 20ού αιώνα, επιλέχθηκε απλώς επειδή είχε μια χαρακτηριστική ακολουθία κώδικα Μορς: τρεις τελείες / τρεις παύλες / τρεις τελείες «• • • – – – • • •».
Το σήμα κινδύνου «SOS»
Τα γράμματα δεν σήμαιναν κάτι συγκεκριμένο, αλλά ήταν εύκολο να στέλνονται και να λαμβάνονται με κώδικα Μορς. Αν πανικοβάλλεστε πάνω σε ένα πλοίο που βυθίζεται, το τελευταίο πράγμα που θέλετε να στείλετε είναι ένας περίπλοκος κώδικας που θα ήταν δύσκολο να τον πατήσετε και θα μπορούσε εύκολα να παρερμηνευτεί από τον παραλήπτη.
Το “SOS” συνδέθηκε με τις φράσεις “Σώστε τις ψυχές μας” ή “Σώστε το πλοίο μας” μόνο αφού υιοθετήθηκε ευρέως. Αυτό είναι ένα παράδειγμα backronym, μια υπάρχουσα λέξη ή φράση που έχει τραβηχτεί τεχνητά για να γίνει ακρωνύμιο.
Πριν από την καθιέρωση ενός παγκόσμιου σήματος κινδύνου, διάφορες χώρες και οργανισμοί τηλεπικοινωνιών χρησιμοποιούσαν διαφορετικά σήματα – γεγονός που αποδείχθηκε εξαιρετικά συγκεχυμένο και αναποτελεσματικό σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
To CQD, το NC και τα άλλα σήματα κινδύνου
Το 1904, η εταιρεία τηλεπικοινωνιών Marconi Company επιχείρησε να κυκλοφορήσει τον κώδικα κινδύνου “CQD”, που σήμαινε «Seeking you. Distress!» (Σε ψάχνω. Κίνδυνος!) ή «All stations. Distress!» (Όλοι οι σταθμοί. Κίνδυνος).
Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν τον κωδικό «NC», που σήμαινε «call for help without delay» (κλήση για βοήθεια χωρίς καθυστέρηση), και τα ευρωπαϊκά πλοία χρησιμοποιούσαν μια ποικιλία διαφορετικών κωδικών.
Για να διασφαλιστεί ότι τα καταδικασμένα πλοία δεν θα «χάνονταν στη μετάφραση», η Διεθνής Ραδιοτηλεγραφική Σύμβαση του 1906 πρότεινε «τα πλοία που βρίσκονται σε κίνδυνο θα χρησιμοποιούν το ακόλουθο σήμα: “• • • – – – • • •”, επαναλαμβανόμενο σε σύντομα διαστήματα».
Η πρόταση ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ το 1908, αν και χρειάστηκε λίγος χρόνος για να λάβουν γνώση οι ναυτικοί όλου του κόσμου.
Η πρώτη τεκμηριωμένη χρήση του σήματος «SOS» από τις ΗΠΑ έγινε το 1909, όταν ο Theodore D Haubner εξέπεμψε σήμα κινδύνου για το ατμόπλοιο SS Arapahoe στα ανοικτά του ακρωτηρίου Hatteras στη Βόρεια Καρολίνα. Ωστόσο, ο Haubner εξακολουθούσε να στέλνει και το παλιό “CQD”, σε περίπτωση που το σχετικά νέο σήμα δεν αναγνωριζόταν.
Ο Τιτανικός
Όταν ο Τιτανικός χτύπησε το περιβόητο παγόβουνο στις 15 Απριλίου 1912, ο ανώτερος χειριστής ασύρματου δικτύου Jack Phillips εξέπεμψε αρχικά ένα σήμα κινδύνου “CQD”. Ο νεότερός του, Χάρολντ Μπράιντ, πρότεινε αστειευόμενος να δοκιμάσουν και το νέο σήμα “SOS”.
«Είναι η νέα κλήση και μπορεί να είναι η τελευταία σας ευκαιρία να την στείλετε», είπε ο Bride στον Phillips, σύμφωνα με ένα δημοσίευμα των New York Times από το 1912. Ενώ η κραυγή βοήθειας καταγράφηκε από τα γύρω πλοία, ήταν σαφώς πολύ αργά για το πολυδιαφημισμένο “αβύθιστο πλοίο”.
Το «SOS» εξακολουθεί να αναγνωρίζεται ευρέως ως τυπικό σήμα κινδύνου στον 21ο αιώνα, αν και ο κώδικας Μορς έχει πάψει προ πολλού να χρησιμοποιείται ως μέσο ναυτικής επικοινωνίας.
Παρ’ όλα αυτά, αν έχετε χαθεί σε ένα έρημο νησί με ελάχιστα περισσότερα από μερικές καρύδες και μια δέσμη φοινικόφυλλων, υπάρχουν χειρότεροι τρόποι για να καλέσετε βοήθεια. Το 2020, τρεις ναυτικοί που είχαν εγκαταλειφθεί σε ένα απομακρυσμένο νησί του Ειρηνικού κατάφεραν να προσελκύσουν την προσοχή των διασωστών γράφοντας ένα γιγαντιαίο μήνυμα SOS κατά μήκος της αμμώδους παραλίας.