Ποιος θα φανταζόταν ότι μια απλή λάμπα θα αποδεικνυόταν ένα από τα πιο αξιόπιστα και σταθερά αντικείμενα του περασμένου αιώνα; Κι όμως, η επονομαζόμενη «Λάμπα του Αιώνα» (Centennial Bulb) είναι αναμμένη για πάνω από 124 χρόνια, εκπλήσσοντας τους πάντες με την αντοχή και τη μακροβιότητά της.
Από το 1901 μέχρι σήμερα
Η λάμπα αυτή εγκαταστάθηκε για πρώτη φορά το 1901 στον πυροσβεστικό σταθμό της πόλης Λίβερμορ στην Καλιφόρνια από την εταιρεία Shelby Electric Company. Παρ’ ότι έχει μεταφερθεί μερικές φορές από κτίριο σε κτίριο, γεγονός που απαιτούσε προσωρινό σβήσιμο, παραμένει σε συνεχή λειτουργία για περισσότερα από 100 χρόνια – κάτι που της χάρισε όχι μόνο την παγκόσμια φήμη αλλά και μια ζωντανή κάμερα παρακολούθησης μέσω της ιστοσελίδας centennialbulb.org.
Τι την κάνει τόσο ανθεκτική;
Η μακροβιότητα της «Λάμπας του Αιώνα» έχει αποδοθεί σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Πρώτον, διαθέτει χειροποίητο, παχύ γυάλινο περίβλημα, που την καθιστά πιο ανθεκτική στις φθορές. Δεύτερον, η λάμπα λειτουργεί με πολύ χαμηλή ισχύ μόλις 4 watt – κάτι που σημαίνει ότι δεν υπερθερμαίνεται ούτε φθείρεται γρήγορα.
Η μικρή της φωτεινότητα την καθιστά ακατάλληλη για τις ανάγκες του σήμερα, όμως της επιτρέπει να παραμένει αναμμένη για δεκαετίες χωρίς διακοπή.
Το κόστος της αιωνιότητας
Αν σκεφτούμε πως από το 1901 έχουν περάσει περίπου 45.067 ημέρες, η ενέργεια που έχει καταναλώσει η λάμπα εκτιμάται στις 4.326,37 κιλοβατώρες. Με βάση τη σημερινή τιμή της κιλοβατώρας στην Καλιφόρνια (περίπου 12 σεντς), το συνολικό κόστος λειτουργίας της φτάνει τα 51.916 δολάρια. Βέβαια, για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, η ενέργεια κόστιζε πολύ λιγότερο.
Ένας φάρος του παρελθόντος σε έναν ψηφιακό κόσμο
Σε μια εποχή όπου οι συσκευές και τα προϊόντα αντικαθίστανται σχεδόν κάθε χρόνο και η τεχνολογία τρέχει με φρενήρεις ρυθμούς, η ύπαρξη μιας λάμπας του 1901 που ακόμη λειτουργεί μοιάζει σχεδόν εξωπραγματική. Μερικοί το αποδίδουν στη «συνωμοσία του σχεδιασμένου ξεπεράσματος» (planned obsolescence) που κυριαρχεί σήμερα: «Δεν τα φτιάχνουν πια όπως παλιά», γράφει κάποιος χαρακτηριστικά στο Reddit.
Άλλοι πάλι σημειώνουν ότι, αν και εντυπωσιακή, η λάμπα καταναλώνει περισσότερη ενέργεια από ένα σύγχρονο LED και αποδίδει πολύ λιγότερο φως – άρα η μακροβιότητά της έρχεται με κάποιο κόστος.
Θα φτάσει τα 200 χρόνια;
Κανείς δεν γνωρίζει πόσα χρόνια ζωής της απομένουν, αλλά μέχρι στιγμής συνεχίζει να αψηφά κάθε πρόβλεψη. Είναι ένα μοναδικό τεχνολογικό μνημείο, που φωτίζει – κυριολεκτικά και μεταφορικά – την ιστορία της ηλεκτροδότησης και της ανθρώπινης εφευρετικότητας.
Ίσως να μη φωτίζει ένα δωμάτιο, αλλά σίγουρα φωτίζει τη φαντασία μας.
