Μια ομάδα ερευνητών από το University College Cork (UCC), το University of Connecticut και το Natural History Museum of Vienna, αποκάλυψε πώς τα φυτά αντέδρασαν στην καταστροφική κλιματική αλλαγή πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια.
Η μελέτη τους, η οποία δημοσιεύθηκε στο GSA Bulletin, αναλύει την παρατεταμένη αποκατάσταση των οικοσυστημάτων έπειτα από μία από τις πιο ακραίες και ζεστές περιόδους στην ιστορία της Γης: το «End-Permian Event».
Αυτό το γεγονός, η πιο σοβαρή μαζική εξαφάνιση στην ιστορία, εξαφάνισε πάνω από το 80% των θαλάσσιων ειδών. Ωστόσο, η επίδρασή του στη ζωή στη στεριά ήταν λιγότερο κατανοητή. Με την ανάλυση απολιθωμένων φυτών και πετρωμάτων από την περιοχή του Sydney Basin στην ανατολική Αυστραλία, οι ερευνητές αποκατέστησαν μια χρονική πορεία επιβίωσης φυτών, αποκατάστασης οικοσυστημάτων και των μακροχρόνιων συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
Ο μακρύς και ασταθής δρόμος της αποκατάστασης των οικοσυστημάτων
Τα απολιθώματα από αυτά τα αυστραλιανά πετρώματα δείχνουν ότι τα κωνοφόρα, όπως τα σύγχρονα πεύκα, ήταν μερικά από τα πρώτα φυτά που αποίκισαν τη γη αμέσως μετά την καταστροφή του End-Permian. Ωστόσο, η αποκατάσταση των δασών δεν ήταν εύκολη υπόθεση.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ακόμη υψηλότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του «Ύστερου Θερμικού Μεγίστου του Σμιθ» (Late Smithian Thermal Maximum) προκάλεσαν την κατάρρευση αυτών των επιζώντων κωνοφόρων. Με τη σειρά τους, αντικαταστάθηκαν από σκληρά, θαμνώδη φυτά που μοιάζουν με τα σύγχρονα βρύα. Αυτή η καυτή περίοδος διήρκεσε περίπου 700.000 χρόνια και έκανε τη ζωή δύσκολη για τα δέντρα και άλλα μεγάλα φυτά.
Μόνο έπειτα από ένα σημαντικό γεγονός ψύξης – το «Smithian-Spathian Event» – άρχισαν να ανθίζουν μεγάλα, αλλά ασυνήθιστα φυτά που ονομάζονται «σπόροι φτέρης» (seed ferns) και να δημιουργούν πιο σταθερά δάση. Αυτά τα φυτά τελικά κυριάρχησαν στα τοπία της Γης για εκατομμύρια χρόνια, ανοίγοντας το δρόμο για τα πλούσια δάση κατά τη μεσοζωική «εποχή των δεινοσαύρων».
Δασικά οικοσυστήματα της Μεσοζωικής Εποχής: Διαφορετικά φυτά, αλλά παρόμοια δάση
Έτσι, ύστερα από εκατομμύρια χρόνια, τα οικοσυστήματα των δασών της Μεσοζωικής εποχής άρχισαν να μοιάζουν με εκείνα που υπήρχαν πριν από την κατάρρευση του End-Permian. Ωστόσο, αυτό που είναι κρίσιμο είναι ότι τα φυτά που απάρτιζαν τα νέα δάση ήταν τελείως διαφορετικά.
«Ο όρος ‘αποκατάσταση’ μπορεί να είναι παραπλανητικός», λέει ο Δρ. Chris Mays, ηγέτης της Ομάδας Μαζικών Εξαφανίσεων στο University College Cork. «Τα δάση αποκαθίστανται τελικά, αλλά η εξαφάνιση είναι για πάντα.»
Τι σημαίνει αυτό για εμάς;
Κατανοώντας πώς τα αρχαία φυτικά οικοσυστήματα αντέδρασαν σε ακραίες κλιματικές αλλαγές, οι ερευνητές ελπίζουν να μάθουν πολύτιμα μαθήματα για το πώς τα σύγχρονα φυτά και τα οικοσυστήματα μπορεί να αντέξουν την κλιματική κρίση που αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Τα οικοσυστήματα εξαρτώνται από μια εύθραυστη ισορροπία, με τα φυτά ως θεμέλιο των τροφικών αλυσίδων στη στεριά και της ρύθμισης του κλίματος.
«Αυτή η έρευνα τονίζει πόσο σημαντικά είναι τα φυτά, όχι μόνο ως βάση των τροφικών αλυσίδων στη στεριά, αλλά και ως φυσικές καταβόθρες άνθρακα που σταθεροποιούν το κλίμα της Γης», εξηγεί ο ερευνητής του UCC, Marcos Amores, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
«Η διατάραξη αυτών των συστημάτων μπορεί να έχει συνέπειες που διαρκούν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, επομένως η προστασία των οικοσυστημάτων σήμερα είναι πιο σημαντική από ποτέ»,
Αυτή η βαθιά εμβάθυνση στο παρελθόν της Γης μας θυμίζει ότι τα φυτά είναι οι αφανείς ήρωες της ζωής στη Γη – τότε, τώρα και στο μέλλον.
