Όσο και αν σας φαίνεται περίεργο, υπάρχει ένα σώμα νερού στη Γη που δεν αγγίζει ούτε μια ακτή. Η περιοχή, που βρίσκεται στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό ονομάζεται Θάλασσα των Σαργασσών και χαρακτηρίζεται από τα μοναδικά της όρια.
Αντί για ξηρά, ορίζεται από τα ωκεάνια ρεύματα, επομένως δεν υπάρχει παραλία των Σαργασσών για να την προσεγγίσετε.
Θάλασσα των Σαργασσών και όρια εντός του ωκεανού
Η θάλασσα καλύπτεται από ένα δύσοσμο καστανοκίτρινο φύκι (που ονομάζεται Sargassum) και έχει γίνει το σπίτι σε ένα εφιαλτικό ανθρωπογενές νησί, που ονομάστηκε «Σκουπίδια του Βορείου Ατλαντικού».
Και όμως, παραμένει ένας τόπος πραγματικής οικολογικής, ιστορικής, ακόμη και πολιτιστικής σημασίας.
Βιοποικιλότητα της Θάλασσας των Σαργασσών
Ένας ειδικός οργανισμός που δημιουργήθηκε για την προστασία της εξαιρετικής θάλασσας τη χαιρετίζει ως «καταφύγιο βιοποικιλότητας» που διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στο ευρύτερο οικοσύστημα του Βόρειου Ατλαντικού.
Η Επιτροπή Θάλασσας του Sargasso σημειώνει ότι τα απειλούμενα είδη χελιών πηγαίνουν στη θάλασσα για αναπαραγωγή, ενώ οι φάλαινες μεταναστεύουν μέσω αυτής, όπως και ο τόνος και άλλα είδη ψαριών.
Είναι επίσης βασικό για την υποστήριξη του κύκλου ζωής ενός αριθμού απειλούμενων ειδών, συμπεριλαμβανομένου του καρχαρία Porbeagle και αρκετών ειδών χελωνών.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η βιολόγος θαλάσσης Dr Sylvia Earle, είναι ένα «χρυσό πλωτό τροπικό δάσος».
Ιστορικές και λαογραφικές αναφορές
Και η θάλασσα δεν είναι απλώς θρυλική στα μάτια των ωκεανογράφων, είναι και το υλικό της λαογραφίας. Ο Χριστόφορος Κολόμβος κατέγραψε για πρώτη φορά συναντήσεις με ιδιάζοντα είδη στη Θάλασσα του Σαργασσού στα ημερολόγια της αποστολής του το 1492.
Έγραψε για τους φόβους των ναυτικών του ότι τα φύκια θα τους εμπλέκουν και θα τους έσερναν στον πυθμένα του ωκεανού ή ότι οι απάνεμες ηρεμίες που αντιμετώπιζαν στη θάλασσα των Σαργασσών μπορεί να τους εμποδίσουν να επιστρέψουν στην Ισπανία.
Τέτοιοι φόβοι έγιναν μέρος της παράδοσης της θάλασσας για αιώνες, με τη φήμη της να ενισχύεται περαιτέρω από τη συσχέτισή της με το διαβόητο Τρίγωνο των Βερμούδων.
Χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής
Το τρίγωνο – γνωστό ότι είναι μια περιοχή όπου αεροπλάνα και πλοία θα εξαφανίζονταν ξαφνικά χωρίς λόγο – βρίσκεται στη νοτιοδυτική περιοχή των Σαργασσών μεταξύ των Βερμούδων, της Φλόριντα και του Πουέρτο Ρίκο.
Η θάλασσα υπάρχει χάρη σε τέσσερα ρεύματα: το ρεύμα του Βορείου Ατλαντικού στα βόρεια το ρεύμα των Καναρίων, στα ανατολικά το ισημερινό ρεύμα του Βορείου Ατλαντικού στα νότια και το ρεύμα των Αντιλλών στα δυτικά.
Αυτά τα κυκλικά ρεύματα, που ονομάζονται ωκεάνιες γύροι, παγιδεύουν αποτελεσματικά το σώμα του νερού μέσα τους, με αποτέλεσμα αυτό που ο Ιούλιος Βερν περιέγραψε στο «Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα» ως «μια τέλεια λίμνη στον ανοιχτό Ατλαντικό».
Κι όμως, αυτές τις μέρες, αυτή η «λίμνη» απέχει πολύ από το να είναι τέλεια.
Απειλούμενη ζώνη
Το Sargasso βρίσκεται τώρα υπό πραγματική απειλή από τη ναυτιλία – συμπεριλαμβανομένου του υποβρύχιου θορύβου, της ζημιάς στα Sargassum και της απελευθέρωσης χημικών, της υπεραλίευσης, της ρύπανσης από τα επιπλέοντα συντρίμμια και, φυσικά, της κλιματικής αλλαγής.
Εξαιτίας των κυκλοφοριακών κινήσεων των ωκεανών, το πλαστικό στροβιλίζεται στη θάλασσα, ενώνοντας το αποτρόπαιο κομμάτι σκουπιδιών που έχει σχηματιστεί εκεί.
Αυτό το γιγάντιο μνημείο σκουπιδιών της ανθρωπότητας εκτιμάται ότι εκτείνεται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα και έχει πυκνότητα 200.000 τεμαχίων σκουπιδιών ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.
Και τα πράγματα χειροτερεύουν.
Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 8 Δεκεμβρίου, διαπίστωσε ότι η θάλασσα είναι πιο ζεστή, πιο αλμυρή και πιο όξινη από ό,τι ήταν ποτέ από τότε που ξεκίνησαν τα αρχεία το 1954 και ότι αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρό και εκτεταμένο αντίκτυπο σε άλλα ωκεάνια συστήματα.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, ο χημικός ωκεανογράφος Nicholas Bates, προειδοποίησε ότι ο ωκεανός είναι ο θερμότερος που υπήρξε εδώ και «εκατομμύρια χρόνια», κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές αλλαγές στην τοπική θαλάσσια ζωή και στην παγκόσμια ανακύκλωση του νερού.
Μιλώντας στο LiveScience, ο καθηγητής Bates παραδέχτηκε ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να έχει φτάσει σε ένα σημείο από το οποίο δυνητικά «δεν υπάρχει επιστροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα».