Το Ρολόι της Αποκάλυψης, με τους δείκτες του να αιωρούνται κοντά στα μεσάνυχτα δηλαδή την ημέρα της Αποκάλυψης, είναι μια συμβολική συσκευή που έχει σχεδιαστεί για να προειδοποιεί τον κόσμο πόσο κοντά βρίσκεται στην καταστροφή. Λέγεται ότι τα μεσάνυχτα αντιπροσωπεύουν το σημείο στο οποίο η Γη καθίσταται μη κατοικήσιμη από την ανθρωπότητα.
Το ρολόι χρονολογείται από τις πρώτες ημέρες του Ψυχρού Πολέμου. Δημιουργήθηκε ως αναπόσπαστο στοιχείο ενός περιοδικού που ονομαζόταν Bulletin of Atomic Scientists. Αυτό ιδρύθηκε το 1947 από τους επιστήμονες και μηχανικούς του Manhattan Project που συνδέονταν στενά με την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας.
Ανησυχούσαν για τους «καταστροφείς των κόσμων» που είχαν δημιουργήσει οι ίδιοι. Τα άρθρα του περιοδικού ήταν σε μεγάλο βαθμό αφιερωμένα -όπως και σήμερα- στην ανάδειξη των κινδύνων των πυρηνικών όπλων.
Στις αρχές του 2023, οι δείκτες του ρολογιού της Αποκάλυψης ήταν ρυθμισμένοι μόλις στα 90 δευτερόλεπτα της ώρας, το πλησιέστερο που έχει βρεθεί ποτέ στα μεσάνυχτα.
Δεν υπάρχει ένας γενικός λόγος για την κίνηση αυτή. Φυσικά, με την κλιματική αλλαγή να αποτελεί πλέον σημαντικό παράγοντα απειλής για την ανθρωπότητα, το ρολόι πρέπει να το αντανακλά αυτό, και το κάνει. Είναι, όμως, άλλοι πιο άμεσοι παράγοντες που έχουν προκαλέσει σε μεγάλο βαθμό την προώθηση των δεικτών προς τα εμπρός.
Η πιο σημαντική επιρροή ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία και ιδιαίτερα η ρωσική απειλή της “κλιμάκωσης για την αποκλιμάκωση”. Η έννοια αυτή έχει συζητηθεί ευρέως στη Ρωσία, μεταξύ άλλων και από όσους έχουν στενούς δεσμούς με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Η ιδέα ήταν ότι εάν οι ρωσικές δυνάμεις επρόκειτο να υποστούν μια σημαντική ήττα στην Ουκρανία, θα χρησιμοποιούσαν τακτικά (χαμηλής ισχύος) πυρηνικά όπλα στο πεδίο της μάχης (δηλαδή για να “κλιμακώσουν” τον πόλεμο). Αυτό θα δημιουργούσε τότε σοβαρή παύση στις δυτικές δυνάμεις που υποστήριζαν το Κίεβο.
Η λογική λέει ότι θα πειστούν να αποσύρουν την υποστήριξή τους, επειδή δεν θα ήθελαν να διακινδυνεύσουν έναν ευρύτερο πόλεμο με τη Ρωσία που θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη χρήση στρατηγικών πυρηνικών όπλων. Η Μόσχα θα “κέρδιζε” τότε τον πόλεμο ενάντια σε μια Ουκρανία που τώρα στερείται δυτικής βοήθειας. Ο πόλεμος θα τελείωνε – εξ ου και η “αποκλιμάκωση”.
Πέρα από το τι θα μπορούσε να συμβεί στα πραγματικά πεδία μάχης στην Ουκρανία, οι αυξανόμενες εντάσεις στο παρασκήνιο μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας έχουν επίσης συμβάλει στη σημερινή θέση των δεικτών του ρολογιού.
Οι διμερείς συνθήκες που κάποτε συγκρατούσαν τις εξελίξεις στον τομέα των πυρηνικών όπλων έχουν πλέον εξαλειφθεί σε μεγάλο βαθμό. Οι ίδιες οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από τη συνθήκη για την αντιβαλλιστική πυραυλική προστασία (ABM) το 2001 και από τη συνθήκη για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς (INF) το 2019.
Και ενώ η λήξη αυτών των συμφωνιών θα έπαιζε τον ρόλο της στο να ρυθμιστούν οι δείκτες του ρολογιού στα 90 δευτερόλεπτα στις αρχές του 2023, υπήρξαν ακόμη περισσότερες κινήσεις που αφορούσαν το 2023. Τον Φεβρουάριο του 2023, η Ρωσία αποσύρθηκε από τη Συνθήκη Νέας Εκκίνησης και στις αρχές Νοεμβρίου ανακοινώθηκε ότι θα αποσυρθεί επίσης από τη Συνθήκη για την ολοκληρωμένη απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών.
Έτσι, όλες οι συμφωνίες που σχετίζονται με τον περιορισμό των πυρηνικών όπλων, οι οποίες στο παρελθόν είχαν απομακρύνει τα χέρια από τα μεσάνυχτα, δεν υπάρχουν πια.
