Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι σαν μικρές κάψουλες χρόνου, που περιέχουν μέσα τους συμπυκνωμένη τη σοφία και την εμπειρία πολλών γενεών.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο για να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά σημαντικές αξίες, ηθικές αρχές και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή.
Είναι διαχρονικές, καθώς αν και δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και σήμερα, καθώς οι ανθρώπινες εμπειρίες και τα προβλήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια.
Ουσιαστικά είναι η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού και αποτελούν πλούτο γνώσης και εμπειρίας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, ενώ η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «μας φλόμωσε στα ψέματα»
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «μας φλόμωσε στα ψέματα». Γιατί όμως τη λέμε και από πού προέρχεται; Την χρησιμοποιούμε όταν κάποιος μας λέει συνέχεια ψέματα.
Η γνωστή έκφραση προέκυψε από το «φλόμο». «Φλόμο» ή «Φλώμος» είναι η γενική ονομασία διαφόρων φυτών του γένους «βερβάσκον». Το «φλόμο» το μεταχειρίζονταν μερικοί ψαράδες για να «φλωμώσουν», δηλαδή να δηλητηριάσουν τα χταπόδια με τις αναθυμιάσεις του κι, έτσι, να τα πιάσουν.
Όπως γράφει ο χρονικογράφος Ε.Κ. Στασινόπουλος: «Κάποτε οι δρόμοι της παλιάς Αθήνας ήταν στενοί και βρόμικοι από τα ακάθαρτα νερά και τα σκουπίδια. Ούτε αποχέτευση υπήρχε για τα νερά των σπιτιών, ούτε και υπηρεσία καθαριότητας. Οι νοικοκυρές πετούσαν τα σκουπίδια στον δρόμο και το νερό στο αυλάκι, που περνούσε από την πόρτα τους. Μια μεγάλη πληγή για την πόλη ήταν οι αναθυμιάσεις, που έβγαιναν από ένα δηλητηριώδες φυτό, το φλώμο, που είχε φυτρώσει παντού γύρω από την Αθήνα. Χρειάστηκε συστηματική εργασία του πρώτου δημάρχου της Αθήνας, Ανάργυρου Πετράκη, για το κόψιμο του φλώμου και το άνοιγμα χαντακιών, για να φεύγουν τα λιμνάζοντα νερά που τον πολλαπλασιάζουν και να παύσουν να “φλωμώνουν” οι Αθηναίοι από την αποπνικτική ατμόσφαιρα, που δημιουργούσε…».
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.