Υπάρχουν απλώς κάποιες φράσεις που δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούν οι γιατροί με τους ασθενείς τους, ειδικά όταν πρόκειται για περίπλοκες διαδικασίες ή σοβαρές ασθένειες.
Όταν βρισκόμαστε σε ευάλωτη κατάσταση, τα λόγια έχουν τεράστια σημασία. Μια αδέξια, μοιρολατρική φράση, όπως «δεν υπάρχει ελπίδα»– ή χειρότερα, «είναι στο τέλος» – μπορεί να πλήξει την ψυχολογία του ασθενούς.
Η σημασία των «απαγορευμένων λέξεων» στην ιατρική επικοινωνία
Ακόμα και μία μόνο λέξη μπορεί να προκαλέσει φόβο ή πόνο στους ασθενείς και τις οικογένειές τους, να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στους γιατρούς και τα ιδρύματά τους ή ακόμα και να ακυρώσει τη συνεργασία τους για αποφάσεις που αφορούν τη φροντίδα τους.
Σύμφωνα με ερευνητές από το Texas A&M University και το Henry Ford Health στο Ντιτρόιτ, είναι απαραίτητο να κατανοήσουν οι γιατροί ποιες εκφράσεις θα πρέπει να αποφεύγουν κατά τις δύσκολες συνομιλίες.
Λίστα
Η ομάδα εντόπισε λέξεις και εκφράσεις που αφαιρούν τη δυνατότητα των ασθενών να έχουν λόγο στη φροντίδα τους:
- «Δεν υπάρχει τίποτα άλλο που μπορούμε να κάνουμε»
- «Δε θα γίνει καλύτερη (η κατάσταση)»
- «Αποσύρουμε τη φροντίδα»
- «Είναι στο τέλος»
- «Θέλετε να κάνουμε τα πάντα;»
- «Μάχη» ή «Αγώνας»
- «Δεν ξέρω γιατί αργήσατε τόσο να έρθετε»
- «Τι έκαναν οι άλλοι γιατροί σας;»
Εκφράσεις που σχετίζονται με τη φροντίδα του καρκίνου
Σε ό,τι αφορά τη θεραπεία για τον καρκίνο, οι ερευνητές σημειώνουν πως οι γιατροί πρέπει να αποφεύγουν φράσεις όπως:
- «Ας μην ανησυχούμε γι’ αυτό τώρα»
- «Είσαι τυχερός που είναι μόνο στάδιο 2»
- «Απέτυχες στη χημειοθεραπεία»
Αυτές οι φράσεις μπορεί να κάνουν τον ασθενή να νιώθει ότι οι ανησυχίες του δε λαμβάνονται σοβαρά, ότι θα πρέπει να αισθάνεται τυχερός και ότι ο ίδιος «απέτυχε» στη θεραπεία, αντί η θεραπεία να αποδειχθεί αναποτελεσματική.
Προτάσεις για την καλύτερη επικοινωνία των γιατρών
Οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να ενθαρρύνουν έναν ειλικρινή και υποστηρικτικό διάλογο με τους ασθενείς και τις οικογένειές τους, ρωτώντας αν έχουν ερωτήσεις και αποφεύγοντας λέξεις που τρομάζουν ή μειώνουν την αυτονομία των ασθενών.
Μια μικρή αλλαγή στη διατύπωση μπορεί να κάνει τη διαφορά, όπως αντί για «δε θα γίνει η κατάσταση καλύτερη», μπορούν να πουν «ανησυχώ ότι δε θα γίνει καλύτερη».
Εναλλακτικά, η χρήση των λέξεων «μάχη» ή «αγώνας» μπορεί να προκαλέσει το αίσθημα ότι η θέληση του ασθενούς παίζει καθοριστικό ρόλο, κάτι που μπορεί να είναι καταπιεστικό. Αντί αυτού, οι γιατροί μπορούν να πουν: «Θα αντιμετωπίσουμε αυτή τη δύσκολη ασθένεια μαζί».
Η ενσωμάτωση της επικοινωνιακής εκπαίδευσης στην ιατρική
Ο Dr. Berry τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης στην επικοινωνία κατά την ιατρική εκπαίδευση, λέγοντας: «Η έμφαση στην ιατρική σχολή είναι λογικά στη επιστημονική πλευρά της ιατρικής, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να ενσωματωθεί η εκπαίδευση στην επικοινωνία στο πρόγραμμα».
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, η ενσωμάτωση της σωστής εκπαίδευσης στις επαγγελματικές και ιατρικές σπουδές, καθώς και στα προγράμματα καθοδήγησης, μπορεί να βοηθήσει τους νέους επαγγελματίες να αποκτήσουν επίγνωση των «απαγορευμένων λέξεων».
Η εργασία δημοσιεύεται στη Mayo Clinic Proceedings.