Έπειτα από μια κουραστική μέρα, ξαπλώνετε στον καναπέ και σε δευτερόλεπτα σας παίρνει ο ύπνος βλέποντας τηλεόραση. Το δωμάτιο είναι στην κατάλληλη θερμοκρασία, ο καναπές είναι άνετος και ο θόρυβος της τηλεόρασης είναι το καλύτερο νανούρισμα.
Τότε, κάποιος σας σκουντάει για να ξυπνήσετε και σας λέει να πάτε να κοιμηθείτε στο κρεβάτι σας. Όμως όταν φτάνετε εκεί, διαπιστώνετε προς μεγάλη σας απογοήτευσή ότι δεν μπορείτε να κοιμηθείτε με τίποτα. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Γιατί είναι τόσο εύκολο να αποκοιμηθείτε στον καναπέ;
Η πίεση ύπνου (sleep pressure) είναι ένας λόγος για τον οποίο αποκοιμιέστε στον καναπέ. Πρόκειται για την δύναμη της βιολογικής ώθησης για ύπνο. Όσο περισσότερο καιρό είστε ξύπνιοι, τόσο μεγαλύτερη είναι η πίεση ύπνου.
Το ρολόι του σώματός σας ή ο κιρκάδιος ρυθμός είναι ένας άλλος παράγοντας. Αυτό σας λέει να είστε ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της ημέρας και να κοιμάστε τη νύχτα.
Το περιβάλλον σας επηρεάζει επίσης το πόσο πιθανό είναι να κοιμηθείτε. Μπορεί να έχετε μόλις φάει ένα γεύμα- ο άνετος καναπές σας βρίσκεται σε ένα ζεστό δωμάτιο, με χαμηλό φωτισμό και ίσως ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα στο παρασκήνιο. Για πολλούς ανθρώπους, αυτό το περιβάλλον είναι ιδανικό για να αποκοιμηθούν.
Έτσι, μέχρι το τέλος της ημέρας, η πίεση του ύπνου είναι ισχυρή, ο κιρκάδιος ρυθμός σας λέει ότι είναι ώρα για ύπνο και το περιβάλλον σας είναι ζεστό και άνετο, με αποτέλεσμα να κοιμάστε στον καναπέ.
Τι συμβαίνει έπειτα από έναν ύπνο στον καναπέ;
Εάν έχετε πάρει έναν υπνάκο στον καναπέ πριν πάτε για ύπνο, η πίεση ύπνου σας είναι πιθανότατα πολύ χαμηλότερη από ό,τι ήταν πριν. Αντί να έχετε πίσω σας περισσότερες από 16 ώρες εγρήγορσης, μόλις ξυπνήσατε και επομένως έχετε λιγότερη πίεση ύπνου. Αυτό μπορεί να κάνει πολύ πιο δύσκολο το να αποκοιμηθείτε στο κρεβάτι.
Αν κοιμόσασταν στον καναπέ για πέντε λεπτά, τότε πιθανότατα να μην έχετε μεγάλο πρόβλημα να κοιμηθείτε στο κρεβάτι. Ένας τόσο σύντομος ύπνος είναι απίθανο να μειώσει πολύ την πίεση ύπνου σας. Αν όμως κοιμόσασταν για μια ώρα, μπορεί να είναι μια διαφορετική ιστορία.
Οι κύκλοι του ύπνου σας μπορεί επίσης να λειτουργούν εναντίον σας. Οι περισσότεροι κύκλοι ύπνου διαρκούν περίπου 90 λεπτά. Ξεκινούν με ελαφρύ ύπνο, εξελίσσονται σε βαθύ ύπνο και στη συνέχεια τελειώνουν και πάλι με ελαφρύ ύπνο. Αν ξυπνήσετε κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου, πιθανότατα θα αισθάνεστε ζαλισμένοι – και μπορεί να είναι εύκολο να ξανακοιμηθείτε όταν πάτε για ύπνο. Αλλά αν ξυπνήσετε κατά τη διάρκεια του ελαφρού ύπνου, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να κοιμηθείτε ξανά στο κρεβάτι.
Οι δραστηριότητες που μπορεί να κάνετε όταν σηκώνεστε από τον καναπέ – όπως το να ανάψετε έντονα φώτα ή να βουρτσίσετε τα δόντια σας – μπορεί επίσης να σας κάνουν να αισθάνεστε πιο ξύπνιοι και να σας δυσκολέψουν να κοιμηθείτε όταν ξαπλώσετε ξανά.
Γιατί δεν μπορείτε να κοιμηθείτε στο κρεβάτι σας;
Υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους το να αποκοιμηθείτε στο κρεβάτι σας μπορεί να αποτελεί πρόκληση. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν άγχος σχετικά με τον ύπνο. Ανησυχούν για το αν θα κοιμηθούν αρκετά ή αν θα κοιμηθούν αρκετά γρήγορα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, το να μπείτε στο κρεβάτι μπορεί να συνδέεται με συναισθήματα άγχους και ανησυχίας, τα οποία καθιστούν ακόμη πιο δύσκολο τον ύπνο. Μπορεί να είναι ευκολότερο να αποκοιμηθείτε στον καναπέ, όπου υπάρχει λιγότερο άγχος.
Μπορεί επίσης να είναι πιο δύσκολο να αποκοιμηθείτε στο κρεβάτι εξαιτίας της κακής υγιεινής του ύπνου. Αυτό αναφέρεται στις συμπεριφορές σας πριν από τον ύπνο και στο περιβάλλον ύπνου.
Η καλή υγιεινή του ύπνου, ή οι υγιείς συνήθειες ύπνου, περιλαμβάνει την ύπαρξη μιας τακτικής ρουτίνας πριν από τον ύπνο, ένα σκοτεινό, ήσυχο δωμάτιο για να κοιμηθείτε και τη μη χρήση του κινητού σας τηλεφώνου στο κρεβάτι. Για πολλούς ανθρώπους που δεν έχουν καλή υγιεινή ύπνου, οι συμπεριφορές τους πριν από τον ύπνο και το περιβάλλον του υπνοδωματίου τους μπορεί να μην ευνοούν τον ύπνο.
Πώς να αποκοιμηθείτε πιο εύκολα στο κρεβάτι σας;
Πρώτον, βεβαιωθείτε ότι το δωμάτιό σας είναι σκοτεινό, ήσυχο και άνετο. Το χειμώνα αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να ανάψετε το καλοριφέρ 20 λεπτά πριν πάτε για ύπνο ή να σκεπαστείτε με μία ηλεκτρική κουβέρτα. Το καλοκαίρι, μπορείτε να σκεφτείτε το ενδεχόμενο να ανάψετε το air condition ή έναν ανεμιστήρα για να κάνετε το υπνοδωμάτιό σας άνετο για ύπνο.
Αν σας είναι εύκολο να αποκοιμηθείτε με την τηλεόραση ανοιχτή, ίσως θα σας βοηθούσε να παίζετε «λευκό θόρυβο» στην κρεβατοκάμαρά σας καθώς αποκοιμάστε. Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό μπορεί να διευκολύνει τον ύπνο, καθώς καλύπτει άλλους ενοχλητικούς θορύβους.
Η συμπεριφορά σας πριν από τον ύπνο επηρεάζει επίσης το πόσο εύκολο είναι να αποκοιμηθείτε. Βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε την ίδια ρουτίνα πριν από τον ύπνο κάθε βράδυ (συμπεριλαμβανομένης της ίδιας ώρας που πέφτετε για ύπνο). Αυτό μπορεί να βοηθήσει αρκετά.
Επίσης, αν και είναι δύσκολο, προσπαθήστε να μην κοιτάτε το τηλέφωνό σας ενώ είστε στο κρεβάτι. Η χρήση του τηλεφώνου σας πριν από τον ύπνο μπορεί να δυσχεράνει τον ύπνο σας τόσο λόγω της έκθεσης στο μπλε φως όσο και λόγω της δυνητικά αγχωτικής επίδρασης του περιεχομένου με το οποίο αλληλεπιδράτε.
Συμπέρασμα
Ο καλύτερος τρόπος για να αποκοιμηθείτε εύκολα στο κρεβάτι σας είναι να μην σας πάρει ο ύπνος εξαρχής στον καναπέ. Αυτό θα διασφαλίσει ότι όλη η πίεση ύπνου που αναπτύσσετε κατά τη διάρκεια της ημέρας θα κατευθυνθεί προς έναν βαθύ ύπνο στο κρεβάτι σας.
