Μία από τις πιο φρικιαστικές τιμωρίες στην ιστορία, γνωστή ως Poena Cullei, περιλάμβανε τη ρίψη ενός καταδικασμένου σε έναν σάκο που μέσα είχε μία μαϊμού, μί ακότα, ένα φίδι και μερικές φορές και έναν σκύλο.
Η απάνθρωπη αυτή ποινή εφαρμόζονταν σε όσους διέπρατταν πατροκτονία – τη δολοφονία γονέα – και αργότερα επεκτάθηκε και σε άλλους συγγενείς.
Οι ρίζες της τιμωρίας Poena Cullei
Οι πρώτες αναφορές για τη μέθοδο αυτή εντοπίζονται στα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ.. Ο καταδικασμένος τοποθετούνταν γυμνός σε έναν σάκο μαζί με τα ζώα, τα οποία είχαν και συμβολική σημασία.
- Η μαϊμού αντιπροσώπευε τα χαμηλά ένστικτα και την άγνοια.
- Ο κόκορας συμβόλιζε την έλλειψη προσκόλλησης σε αξίες.
- Ο σκύλος αναφερόταν στο μονοπάτι που οδηγεί στον Άδη, ενώ
- Το φίδι συμβόλιζε τον τρόμο λόγω της σύνδεσής του με τη Μέδουσα.
Η ιστορία
Η τιμωρία μπορεί να διέφερε πολύ ως προς τη συχνότητα και την ακριβή της μορφή κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Για παράδειγμα, η παλαιότερη πλήρως τεκμηριωμένη περίπτωση είναι από περίπου. 100 π.Χ., αν και οι μελετητές πιστεύουν ότι η τιμωρία μπορεί να είχε αναπτυχθεί περίπου έναν αιώνα νωρίτερα.
Η συμπερίληψη ζωντανών ζώων στο σάκο τεκμηριώνεται μόνο από τους Πρώιμους Αυτοκρατορικούς χρόνους και στην αρχή αναφέρονταν μόνο φίδια.
Την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού (2ος αιώνας μ.Χ.), τεκμηριώθηκε η πιο γνωστή μορφή τιμωρίας, όπου μπήκαν στον σάκο ένας κόκορας, ένας σκύλος, ένας πίθηκος και μια οχιά. Την εποχή του Αδριανού, το poena cullei έγινε μια προαιρετική μορφή τιμωρίας (η εναλλακτική ήταν να πετάγονταν στα θηρία στην αρένα).
Κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ. μέχρι την επικράτηση του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, το poena cullei τέθηκε εκτός χρήσης. Ο Κωνσταντίνος το ξαναζωντάνεψε, τώρα με μόνο φίδια να προστίθενται στο σάκο.
Πάνω από 200 χρόνια αργότερα, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός επανέφερε την τιμωρία με τα τέσσερα ζώα και το poena cullei να παραμένει η νόμιμη ποινή για πατροκτονίες στο βυζαντινό δίκαιο για τα επόμενα 400 χρόνια, όταν αντικαταστάθηκε από το κάψιμο στην πυρά.
Το Poena cullei κέρδισε μια αναβίωση στην ύστερη μεσαιωνική και στις αρχές της σύγχρονης Γερμανίας, με όψιμες περιπτώσεις πνιγμού σε σάκο μαζί με ζωντανά ζώα που τεκμηριώθηκαν από τη Σαξονία το πρώτο μισό του 18ου αιώνα.
Η διαδικασία και το συμβολικό της στοιχείο
Ο καταδικασμένος χτυπιόταν πριν ραφτεί μέσα στον σάκο, ο οποίος ήταν φτιαγμένος από δέρμα λύκου για να αντιπροσωπεύει την άγρια φύση του. Έπειτα, ο σάκος ρίχνονταν σε έναν ποταμό, που συμβόλιζε την επιστροφή στο νερό – τον αμνιακό σάκο της ζωής.
Η ποινή αυτή είχε τόσο μεγάλη απήχηση που, σύμφωνα με τους ιστορικούς, «υπήρχαν περισσότεροι σάκοι από σταυρούς».
Το τέλος μίας βάρβαρης πρακτικής
Παρότι η Poena Cullei είχε ξεκινήσει στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η τελευταία καταγεγραμμένη περίπτωση έλαβε χώρα το 1749 στη Σαξονική πόλη Zittau, προτού απαγορευτεί οριστικά το 1761.
Η φρικιαστική αυτή ιστορία αποτελεί υπενθύμιση της σκληρότητας των ανθρώπων και της ανάγκης για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.