Έχετε ακούσει ποτέ για το φαινόμενο με κόκκινες αστραπές, ή ακόμα καλύτερα, το έχετε δει; Δεν πρόκειται για κινούμενα σχέδια ή επιστημονική φαντασία, αλλά για πραγματικά ατμοσφαιρικά φαινόμενα, γνωστά ως ηλεκτρικές εκφορτίσεις, που συμβαίνουν ψηλά πάνω από τις καταιγίδες.
Οι επιστήμονες τα αποκαλούν «κόκκινα σπραιτ» (red sprites), λόγω της εμφάνισης τους που θυμίζει μέδουσες και των έντονων κόκκινων εκλάμψεων τους. Φανταστείτε τώρα να είστε μάρτυρες αυτών των μαγευτικών εκδηλώσεων πάνω από την ψηλότερη οροσειρά του κόσμου – τα Ιμαλάια.
Η αστρονομική στιγμή της 19ης Μαΐου 2022
Τη νύχτα της 19ης Μαΐου 2022, δύο Κινέζοι αστροφωτογράφοι, ο Άντζελ Αν και ο Σούτσανγκ Ντονγκ, κατέγραψαν μια θεαματική εμφάνιση πάνω από εκατό κόκκινων σπραιτ πάνω από τα Ιμαλάια.
Ο τόπος παρατήρησης, στην περιοχή του νοτίου Θιβέτ κοντά στη λίμνη Πουμόγιονγκτσο (μία από τις τρεις ιερότερες λίμνες της περιοχής), ανέδειξε ένα συγκλονιστικό ουράνιο θέαμα.
Ανάμεσα στα φαινόμενα που καταγράφηκαν, περιλαμβάνονται σπραιτ που χορεύουν, σπάνια δευτερεύοντα ακροφύσια (secondary jets), καθώς και η πρώτη καταγραφή στην Ασία του πράσινου φωτισμού στην βάση της νυχτερινής ιονόσφαιρας, γνωστού ως «φαντάσματα σπραιτ» (ghost sprites). Αυτό το εξαιρετικό γεγονός κέρδισε παγκόσμια προσοχή και καλύφθηκε ευρέως από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης.
Η έρευνα για το φαινόμενο των Κόκκινων Σπράιτ
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Advances in Atmospheric Sciences από τον Καθηγητή Γκαοπένγκ Λου και την ομάδα του στο Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας της Κίνας, ρίχνει φως.
«Αυτό το γεγονός ήταν πραγματικά αξιοσημείωτο», δήλωσε ο Καθηγητής Γκαοπένγκ Λου.
«Αναλύοντας τις αστραπές που δημιούργησαν τα σπραιτ, ανακαλύψαμε ότι τα σπραιτ πυροδοτήθηκαν από θετικές αστραπές με υψηλή κορυφή ρεύματος που έπληξαν τη γη, μέσα σε ένα τεράστιο σύστημα μεσοκλίμακας καταιγίδων. Αυτό υποδεικνύει ότι οι καταιγίδες στην περιοχή των Ιμαλαΐων έχουν τη δυνατότητα να παράγουν μερικές από τις πιο περίπλοκες και έντονες ηλεκτρικές εκφορτίσεις στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης»
Καινοτόμες μέθοδοι για χρονική ανάλυση
Καθώς δεν υπήρχαν ακριβείς χρονοσφραγίδες για λεπτομερή ανάλυση, η ερευνητική ομάδα ανέπτυξε μια καινοτόμο μέθοδο για τον συγχρονισμό του χρόνου του βίντεο χρησιμοποιώντας τις τροχιές των δορυφόρων και την ανάλυση του αστρικού πεδίου. Αυτή η καινοτόμος προσέγγιση τους επέτρεψε να προσδιορίσουν ακριβώς τις χρονικές στιγμές εμφάνισης των σπραιτ και να τις συνδέσουν με τις αστραπές που τα προκάλεσαν.
Ένας ανώνυμος αναγνώστης επαίνεσε την τεχνική, τονίζοντας τη δυνατότητά της ως αξιόπιστο εργαλείο χρονολόγησης για πολίτες – επιστήμονες που συνεισφέρουν σε επιστημονικές παρατηρήσεις.
Στατιστικά και ευρήματα της έρευνας
Η μελέτη αποκάλυψε ότι οι αστραπές που δημιούργησαν τα σπραιτ συνέβησαν σε περιοχές μεγάλης μεσοκλίμακας συστήματος καταιγίδων, που εκτεινόταν από τη πεδιάδα του Γάγγη μέχρι τις νότιες πλαγιές του Θιβετιανού Οροπεδίου.
Το γεγονός αυτό κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό σπραιτ κατά τη διάρκεια μιας μόνο καταιγίδας στη Νότια Ασία, υποδεικνύοντας ότι οι καταιγίδες σε αυτήν την περιοχή έχουν ικανότητες ανώτερης ατμοσφαιρικής εκφόρτισης συγκρίσιμες με εκείνες των Μεγάλων Πεδίων των ΗΠΑ και των καταιγίδων ανοιχτής θάλασσας στην Ευρώπη.
Επιπλέον, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι αυτές οι καταιγίδες μπορεί να παράγουν ακόμα πιο περίπλοκες δομές εκφόρτισης, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν τις διαδικασίες ατμοσφαιρικής σύνδεσης με σημαντικές φυσικές και χημικές συνέπειες.
