Η NASA απέδειξε το 2022 ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ανακατευθύνουν τους αστεροειδείς «δολοφόνους πόλεων» μακριά από τη Γη, αλλά με απρόβλεπτες συνέπειες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τον πλανήτη μας.
Ένα ζευγάρι Ιταλών αστρονόμων διαπίστωσε ότι όταν το σκάφος Double Asteroid Redirection Test (DART) εμβόλισε τον αστεροειδή Dimorphos πλάτους 170 μέτρων εκτός πορείας, η σύγκρουση δημιούργησε ένα νέφος από 37 νέους διαστημικούς ογκόλιθους που κατευθύνονται προς τον Άρη.
Εάν ένας από αυτούς τους ογκόλιθους χτυπήσει τον κόκκινο πλανήτη, θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν κρατήρα με διάμετρο μεταξύ 200 και 300 μέτρων.
Οι αστρονόμοι προειδοποίησαν ότι αν η NASA χρειαστεί να βγάλει στο μέλλον έναν αστεροειδή-δολοφόνο από την πορεία σύγκρουσής του με τη Γη, θα είναι ζωτικής σημασίας να εξετάσει πού θα πάνε τα συντρίμμια από μια τέτοια θεαματική σύγκρουση – για να μην καταλήξουν τελικά να πέσουν στη Γη.
Η αποστολή DART της NASA
Κατά τη διάρκεια της αποστολής DART, η NASA χρησιμοποίησε ένα μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος για να πέσει πάνω στον Dimorphos με ταχύτητα 14.000 μιλίων την ώρα, για να διαπιστώσει αν ήταν δυνατόν να σπρώξει έναν διαστημικό βράχο από την τροχιά του.
Oι επιστήμονες της NASA επιβεβαίωσαν ότι αυτό είχε λειτουργήσει: «Η λεγόμενη “κινητική πρόσκρουση” είχε αλλάξει την τροχιά του αστεροειδούς στο διάστημα». Μια κινητική σύγκρουση είναι όταν συντρίβεται ένα πράγμα σε ένα άλλο πράγμα, και είναι μία από τις πιθανές στρατηγικές που θα χρησιμοποιούσε η NASA σε περίπτωση που ένας αστεροειδής απειλούσε τη ζωή στη Γη.
Ο αστεροειδής Dimorphos είναι μέρος ενός συστήματος δύο αστεροειδών, σε τροχιά γύρω από έναν μεγαλύτερο αστεροειδή που ονομάζεται Didymos.
Μετά τη σύγκρουση με το DART, ο Dimorphos τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Didymos, που διαρκεί σε 11 ώρες και 23 λεπτά, δηλαδή 32 λεπτά λιγότερο χρόνο από ό,τι χρειαζόταν πριν από τη σύγκρουση με το διαστημικό σκάφος.
Παράπλευρες απώλειες
Με μια τέτοια επίπτωση, όμως, προκύπτουν και παράπλευρες απώλειες. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η αποστολή DART άφησε στο πέρασμά της 37 νεοσχηματισμένους ογκόλιθους που εκτοξεύτηκαν στο διάστημα, με εντελώς διαφορετική πορεία.
Με την τρέχουσα τροχιά τους, οι ογκόλιθοι αυτοί μπορεί να συγκρουστούν με τον Άρη, κατέληξαν οι συν-συγγραφείς της μελέτης Marco Fenucci του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και Albino Carbognani, του Παρατηρητηρίου Αστροφυσικής και Διαστημικής Επιστήμης στην Μπολόνια της Ιταλίας. Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο arXiv.org.
Οι ογκόλιθοι έχουν διάμετρο μεταξύ τεσσάρων και επτά μέτρων. Με βάση τις παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, οι ογκόλιθοι ξέφυγαν από τη βαρύτητα του ζεύγους Dimorphos/Didymos – παίρνοντας μια ξεχωριστή πορεία από την ουρά σκόνης και βράχων μήκους 6.000 μιλίων που δημιουργήθηκε από την πρόσκρουση.
Και η τροχιά τους θα μπορούσε να επηρεάσει την τροχιά της αποστολής Hera, ενός διαστημικού σκάφους της ESA που έχει προγραμματιστεί να συναντήσει τον Dimorphos το 2026 για να εξετάσει από κοντά τις επιπτώσεις της πρόσκρουσης DART.
«Επιτυχημένη η αποστολή DARΤ, αλλά…»
«Όλες οι παρατηρήσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής αποδεικνύουν ότι το DART ήταν μια επιτυχημένη δοκιμή εκτροπής αστεροειδούς, αφού κατάφερε να αλλάξει την τροχιακή περίοδο του Dimorphos και δεν δημιούργησε κανένα άλλο ογκόλιθο που θα μπορούσε να προσκρούσει στη Γη», έγραψαν οι αστρονόμοι.
«Από την άλλη πλευρά, τα ευρήματα που παρουσιάζονται σε αυτή την εργασία υποδηλώνουν ότι οι μελλοντικές αποστολές που περιλαμβάνουν αλληλεπίδραση με το επιφανειακό υλικό [ενός κοντινού στη Γη αστεροειδούς] θα πρέπει να σχεδιάζονται προσεκτικά», πρόσθεσαν.
Μακροπρόθεσμα, οι ογκόλιθοι αυτοί μπορεί να τέμνουν την τροχιά του Άρη. Ο πλανήτης έχει μια λεπτή ατμόσφαιρα, οπότε είναι πιο πιθανό ένας μικρός μετεωροειδής να περάσει και να φτάσει στην επιφάνεια απ’ ό,τι θα συνέβαινε στη Γη.
Αυτό όμως μπορεί να πάρει χιλιάδες χρόνια.
«Αριθμητικές προσομοιώσεις δείχνουν ότι όλοι οι ογκόλιθοι του σμήνους θα διασχίσουν την τροχιά του Άρη πολλές φορές στο μέλλον [20.000 χρόνια]», έγραψαν οι Fenucci και Carbognani.
Οι προσομοιώσεις αυτές περιλάμβαναν ένα σμήνος των 37 νέων ογκόλιθων που δημιουργήθηκε από υπολογιστή και οι αστρονόμοι υποστήριξαν ότι δίνουν μια αρκετά ακριβή πρόβλεψη για τη συμπεριφορά των πραγματικών.
«Επομένως, λόγω των διασταυρώσεων τροχιάς που συμβαίνουν στη μακροπρόθεσμη εξέλιξη, είναι πιθανό κάποιοι από τους ογκόλιθους να συγκρουστούν με τον Άρη στο μέλλον», κατέληξαν.
Αυτό θα μπορούσε να συμβεί μέσα σε 6.000 χρόνια – πιθανώς παρεμβαίνοντας σε μια μελλοντική ανθρώπινη αποικία στον Άρη.
Συνολικά, πάντως, η αποστολή DART θεωρείται επιτυχής. Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι άνθρωποι άλλαξαν σκόπιμα την κίνηση ενός ουράνιου αντικειμένου.
Ο Dimorphos δεν βρισκόταν σε πορεία σύγκρουσης με τη Γη, αλλά ως σύστημα δύο αστεροειδών παρείχε μια μοναδική ευκαιρία να παρακολουθηθούν οι αλλαγές στην τροχιά ενός μικρού αστεροειδούς γύρω από έναν μεγάλο.
Αυτή η δοκιμή ήταν η απόδειξη ότι είναι δυνατόν να εκτρέψουμε αστεροειδείς από την πορεία τους για να τους αποτρέψουμε από το να προκαλέσουν καταστροφή στη Γη.
Εάν ένας «αστεροειδής-δολοφόνος» απειλήσει την ανθρωπότητα στο μέλλον, αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτρέψουν την πορεία του και να αποφύγουν την καταστροφή – απλά ίσως να θέλουν να σχεδιάσουν πού θα πάνε τα συντρίμμια.