Στη δεκαετία του 1990, οι επιστήμονες προέβλεψαν ότι μεγάλο μέρος της νότιας λεκάνης της λίμνης Αράλη θα εξαφανιζόταν μέχρι το 2020. Πριν από τη δεκαετία του 1960, η τέταρτη μεγαλύτερη λίμνη της Γης επεκτεινόταν για χιλιόμετρα κατά μήκος των συνόρων του Ουζμπεκιστάν και του Καζακστάν.
Μέχρι το 2015, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της λαμπερής επιφάνειας είχε μετατραπεί σε μια αποκαλυπτικά έρημη έκταση, γεννώντας τη νέα έρημο του κόσμου και επηρεάζοντας 3 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν στην γύρω περιοχή.
Η Λίμνη Αράλη κάποτε εκτεινόταν σε 68.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (26.000 τετραγωνικά μίλια), αλλά οι αναφορές δείχνουν ότι το μόνο που απομένει σήμερα είναι μερικές μικρές λωρίδες, συνολικής έκτασης περίπου 8.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων νερού. Το υπόλοιπο του ασβεστωμένου πυθμένα της έχει πλέον μετατραπεί στην έρημο Αράλκουμ.
Η 4η μεγαλύτερη λίμνη του κόσμου έχει σχεδόν εξαφανιστεί
«Σίγουρα είναι μία από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές καταστροφές στον κόσμο», δήλωσε πέρυσι ο Ιμπραΐμ Τιάου, εκτελεστικός γραμματέας της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης.
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η απώλεια αυτής της εσωτερικής θάλασσας σχεδόν διπλασίασε τη σκόνη στην ατμόσφαιρα στην περιοχή μεταξύ 1984 και 2015, από 14 σε 27 εκατομμύρια μετρικούς τόνους.
Η ατμοσφαιρική σκόνη από τον πρώην πυθμένα της λίμνης έχει μειώσει την ποιότητα του αέρα στις γειτονικές πόλεις, ακόμη και σε αποστάσεις μέχρι 800 χιλιόμετρα (500 μίλια), ενώ συμβάλλει στην επιτάχυνση της τήξης των πάγων. Αυτό με τη σειρά του επιδεινώνει την υδατική κρίση στην περιοχή.
Οι καταιγίδες διασπείρουν αυτούς τους καταστροφικά ίχνη αλάτων, καταστρέφοντας καλλιέργειες εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά και μολύνοντας το πόσιμο νερό.
Η σκόνη της Αραλκούμ είναι ιδιαίτερα τοξική σε σχέση με τη σκόνη άλλων ερήμων στην περιοχή, καθώς περιέχει εκροές από δοκιμές χημικών όπλων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και είναι γεμάτη με λιπάσματα και φυτοφάρμακα από τις ίδιες μαζικές γεωργικές πρακτικές που ευθύνονται για την αποξήρανση της Λίμνης Αράλη.
Από τη δεκαετία του 1960 έως τη δεκαετία του 1990, οι ποταμοί Άμου Ντάρια και Συρ Ντάρια που ρέουν από τα βουνά για να τροφοδοτήσουν τη λίμνη ανακατευθύνθηκαν για να ποτίσουν 7 εκατομμύρια εκτάρια (1,7 εκατομμύρια στρέμματα) βαμβακοκαλλιεργειών για τη Σοβιετική Ένωση.
Η μαζική άρδευση που συνεχίστηκε με διάφορες μορφές μείωσε γρήγορα τη λίμνη, χωρίζοντας τη τελικά σε δύο λωρίδες, συνδέοντας τα εκατοντάδες νησιά της με τις γύρω ακτές.
Η συγκέντρωση αλατότητας στο υπόλοιπο νερό αυξήθηκε σε επίπεδα υψηλότερα από τον ωκεανό, καταστρέφοντας τη συντριπτική πλειονότητα της φυσικής ζωής και καταρρέοντας το τοπικό οικοσύστημα. Αυτό κατέστρεψε τις ζωές πολλών ανθρώπων, όπως αποδεικνύεται από τα σκουριασμένα αλιευτικά σκάφη που είναι διάσπαρτα στις ξηρές άμμους.
Προκειμένου να περιοριστεί η τοξική σκόνη, οι τοπικές κυβερνήσεις εργάζονται για την ανάπτυξη φυτών στο πρώην πυθμένα της λίμνης, με τοπικούς επιστήμονες να αναζητούν φυτά ανθεκτικά αρκετά για να αντέξουν το αλμυρό έδαφος.
Η ΕΕ και η USAID έχουν προσφέρει πρόσφατα βοήθεια για αυτό το μαζικό εγχείρημα, αλλά αυτή η βοήθεια δεν είναι πλέον εγγυημένη.
Αυτό που συνέβη με τη Λίμνη Αράλη δεν είναι απλώς μια απομακρυσμένη τραγωδία που ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να αγνοήσει, καθώς οι ίδιες συνθήκες επαναλαμβάνονται παγκοσμίως. Λίμνες και άλλες υδάτινες πηγές στη Αφρική, τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, την Αυστραλία και τις ΗΠΑ συρρικνώνονται λόγω της βιομηχανικής γεωργίας και της πίεσης από την κλιματική αλλαγή.
Η Λίμνη Αράλη είναι μια ξεκάθαρη προειδοποίηση για τις θανατηφόρες και πολύπλοκες συνέπειες της αποτυχίας να δοθεί αρκετό νερό στο τοπικό περιβάλλον.