Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA, αστρονόμοι ανακάλυψαν τρεις εξωπλανήτες στο μέγεθος της Γης που περιφέρονται γύρω από ένα ζεύγος άστρων. Το σύστημα, γνωστό ως TOI-2267, βρίσκεται περίπου 190 έτη φωτός από τη Γη και προσφέρει ένα εντυπωσιακό θέαμα: οι πλανήτες του πιθανότατα βιώνουν διπλά ηλιοβασιλέματα, όπως εκείνα που βλέπουμε στον πλανήτη Τατουίν από το κινηματογραφικό σύμπαν του Star Wars.
Μια ανατροπή στα μοντέλα σχηματισμού πλανητών
Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα δυαδικά αστρικά συστήματα δεν επιτρέπουν τη δημιουργία σταθερών πλανητών, εξαιτίας των ισχυρών βαρυτικών αλληλεπιδράσεων. Όμως η ανακάλυψη στο TOI-2267 αλλάζει αυτή την αντίληψη. Όπως εξήγησε ο ερευνητής Sebastián Zúñiga-Fernández από το Πανεπιστήμιο της Λιέγης, «το σύστημα παρουσιάζει μια μοναδική διάταξη: δύο πλανήτες περιφέρονται γύρω από το ένα άστρο, ενώ ο τρίτος γύρω από το δεύτερο. Αυτό καθιστά το TOI-2267 το πρώτο γνωστό δυαδικό σύστημα με διερχόμενους πλανήτες και στα δύο του άστρα».
Ένα ρεκόρ στο διάστημα
Σύμφωνα με τον Francisco J. Pozuelos από το Ινστιτούτο Αστροφυσικής της Ανδαλουσίας, «η ανακάλυψη σπάει πολλά ρεκόρ: είναι το πιο συμπαγές και ψυχρό ζεύγος άστρων με γνωστούς πλανήτες, και το πρώτο όπου οι πλανήτες παρατηρούνται να διέρχονται μπροστά και από τα δύο άστρα».
Η αρχική ένδειξη προήλθε από τα δεδομένα του TESS, τα οποία αναλύθηκαν με το λογισμικό SHERLOCK, ενώ στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν παρατηρήσεις από τηλεσκόπια όπως τα SPECULOOS και TRAPPIST, που είναι ειδικά σχεδιασμένα για την αναζήτηση μικρών εξωπλανητών γύρω από ψυχρά άστρα.
Ένα φυσικό εργαστήριο για την κατανόηση της δημιουργίας κόσμων
Η ομάδα περιγράφει το σύστημα TOI-2267 ως «ένα φυσικό εργαστήριο» για τη μελέτη του πώς σχηματίζονται και επιβιώνουν βραχώδεις πλανήτες υπό εξαιρετικά ασταθείς δυναμικές συνθήκες. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μελλοντικές παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και από ισχυρά επίγεια όργανα θα επιτρέψουν τον ακριβή προσδιορισμό της μάζας, της πυκνότητας και της ατμοσφαιρικής σύστασης αυτών των νέων κόσμων.
Όπως σημείωσε ο Zúñiga-Fernández, «η ανακάλυψη τριών πλανητών στο μέγεθος της Γης σε ένα τόσο συμπαγές δυαδικό σύστημα είναι μια μοναδική ευκαιρία· μας επιτρέπει να δοκιμάσουμε τα όρια των θεωριών σχηματισμού πλανητών και να κατανοήσουμε καλύτερα τη ποικιλία των πλανητικών συστημάτων στον γαλαξία μας».
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στις 24 Οκτωβρίου στο περιοδικό Astronomy & Astrophysics.