Το διπλό αστρικό σύστημα Eta Cassiopeiae, μόλις 19 έτη φωτός μακριά, φαίνεται να μη φιλοξενεί καθόλου γιγάντιους εξωπλανήτες· όμως η απουσία τους ίσως το καθιστά καλύτερο στόχο στην αναζήτηση για εξωγήινη ζωή.
Σε πρόσφατη μελέτη, ο αστρονόμος Stephen Kane από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και η ομάδα του προσομοίωσαν τη δυναμική του συστήματος και κατέληξαν ότι δεν υπάρχουν πλανήτες πέρα από 8 αστρονομικές μονάδες από το κύριο άστρο. Ωστόσο, μικροί, γήινοι κόσμοι μπορεί να «κρύβονται» μέσα στη ζώνη κατοικησιμότητας, περιμένοντας την ανακάλυψή τους.
Ένα πλανητικό σύστημα άδειο στα άκρα
Το Eta Cassiopeiae είναι ένα ζεύγος αστέρων που εκτελεί έναν αργό, κοινό χορό γύρω από το κέντρο μάζας τους κάθε 472 χρόνια. Το μεγαλύτερο άστρο είναι τύπου G, λίγο πιο ογκώδες από τον Ήλιο, ενώ ο μικρότερος σύντροφός του είναι ένας πορτοκαλής αστέρας τύπου K με μάζα περίπου 57% της ηλιακής.
Χάρη στην αποστολή Gaia του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και σε φασματοσκοπικά δεδομένα από το Παρατηρητήριο Κεκ, οι επιστήμονες δημιούργησαν λεπτομερείς προσομοιώσεις. Διαπίστωσαν ότι οι εξωτερικές περιοχές του συστήματος είναι ουσιαστικά κενές.
Όπως γράφουν οι ερευνητές, «μέσα στα 8 AU η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη», καθώς η βαρυτική επίδραση του συνοδού άστρου συνεχίζει να επηρεάζει έντονα τις τροχιές.
Πιθανοί κόσμοι στη ζώνη κατοικησιμότητας
Παρά τις αναταραχές, οι περισσότερες προσομοιωμένες τροχιές μέσα στη ζώνη κατοικησιμότητας του κύριου άστρου παρέμειναν σταθερές – αν και κάποιες έγιναν έντονα εκκεντρικές. Αυτό σημαίνει ότι ένας πραγματικός πλανήτης εκεί θα μπορούσε να βιώνει «άγριες» εποχικές διακυμάνσεις, αλλά θα εξακολουθούσε να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμος.
Η ομάδα θεωρεί πως το σύστημα αξίζει σίγουρα προτεραιότητα για μελλοντικές παρατηρήσεις με τηλεσκόπια νέας γενιάς όπως το Extremely Large Telescope του ESO.
Η απουσία γιγάντων ίσως βοηθά τη ζωή
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά συμπεράσματα είναι ότι το σύστημα φαίνεται εντελώς απαλλαγμένο από γιγάντιους πλανήτες – ούτε μακρινούς «Ουρανούς» και «Ποσειδώνες», ούτε έναν Δία κοντά στο άστρο.
Οι ερευνητές εξέτασαν αν η σημερινή τεχνολογία, μέσω της μεθόδου ακτινικής ταχύτητας, θα μπορούσε να ανιχνεύσει γίγαντες πλανήτες εντός 8 AU. Ένα τέτοιο σώμα θα δημιουργούσε χαρακτηριστικό «τράνταγμα» στο φως του άστρου· όμως δε βρέθηκε τίποτα. Και πέρα από τα 8 AU κανένας πλανήτης δεν μπορεί να επιβιώσει.
Παράδοξα, αυτό μπορεί να ευνοεί την ύπαρξη κατοικήσιμων κόσμων. Αν υπήρχε ένας μεγάλος γίγαντας που εισέβαλε περιοδικά στις εσωτερικές περιοχές, οι τροχιές μικρών, βραχωδών πλανητών θα γίνονταν χαοτικές. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, αυτό θα «εξάλειφε αυτά τα συστήματα ως βιώσιμους στόχους για την αναζήτηση πλανητών στη ζώνη κατοικησιμότητας».
Αξίζει να ψάξουμε
Δεν υπάρχει εγγύηση ότι το σύστημα Έτα Κασσιόπης φιλοξενεί πραγματικά πλανήτες – ή ότι αυτοί θα είναι κατοικήσιμοι. Αλλά η πρόσφατη μελέτη ενισχύει την υπόθεση ότι το σύστημα είναι ένας υποσχόμενος στόχος στην αναζήτηση για εξωγήινη ζωή.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο στο The Astronomical Journal.