Τον Αύγουστο του 2016, αστρονόμοι του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) επιβεβαίωσαν την ύπαρξη ενός πλανήτη όμοιου με τη Γη γύρω από τον Proxima Centauri, το κοντινότερο άστρο στο Ηλιακό μας Σύστημα. Ο πλανήτης, Proxima b, βρίσκεται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη» του άστρου. Παρά την αρχική αισιοδοξία, πολλές έρευνες έδειξαν ότι η υψηλή ηλιακή δραστηριότητα του άστρου πιθανόν να κατέστησε τον πλανήτη αφιλόξενο. Όμως, νέα μελέτη υπό την ηγεσία της NASA προσφέρει εναλλακτικά σενάρια με πιο ελπιδοφόρα προοπτική.
Η σημασία της ύπαρξης νερού και ατμόσφαιρας
Η έρευνα, δημοσιευμένη στο περιοδικό Astrobiology, υπογραμμίζει ότι η βασική αβεβαιότητα αφορά την ύπαρξη ατμόσφαιρας και νερού. Αν ο Proxima b σχηματίστηκε χωρίς ατμόσφαιρα ή σε ένα σύστημα φτωχό σε νερό, η ζωή δε θα ήταν δυνατή. Αντίθετα, μπορεί να έχει διατηρήσει επαρκή ποσότητα νερού ή να ξεκίνησε με μια παχιά ατμόσφαιρα που εξελίχθηκε σε πιο φιλική μορφή.
Η πρόκληση των κόκκινων νάνων
Ο Proxima Centauri, ως κόκκινος νάνος, είναι μικρότερος και ψυχρότερος από τον Ήλιο, άρα οι κατοικήσιμοι πλανήτες του πρέπει να βρίσκονται πολύ κοντά. Αυτό ενέχει κινδύνους, καθώς αυτοί οι αστέρες είναι ιδιαίτερα ενεργοί και εκπέμπουν ακτινοβολία που μπορεί να αφανίσει την ατμόσφαιρα ενός πλανήτη. Ωστόσο, αν ο Proxima b σχηματίστηκε μακρύτερα και μετανάστευσε αργότερα ή αν είχε πολύ περισσότερο νερό απ’ ό,τι η Γη, η κατάσταση αλλάζει.
Προσομοιώσεις με δυναμικούς ωκεανούς
Χρησιμοποιώντας το λογισμικό ROCKE-3D, οι ερευνητές προσομοίωσαν διαφορετικά κλίματα και τύπους ατμόσφαιρας. Περιέλαβαν μοντέλα με γήινη και αρειανή ατμόσφαιρα, διαφορές στην αλατότητα και το βάθος των ωκεανών, καθώς και σενάρια παλιρροιακής σύλληψης. Διαπίστωσαν ότι σχεδόν σε όλα τα σενάρια υπήρχε υγρό νερό στην επιφάνεια. Μάλιστα, αν ο πλανήτης είναι παλιρροιακά κλειδωμένος, οι θαλάσσια ρεύματα θα μπορούσαν να μεταφέρουν θερμότητα από την πλευρά της ημέρας στη νύχτα, διατηρώντας μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη κατοικήσιμο.
Επόμενα βήματα και ελπίδες για παρατηρήσεις
Παρότι ο Proxima b δε φαίνεται να διέρχεται μπροστά από το άστρο του από τη Γη, μελλοντικές τεχνικές παρατήρησης θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν την εκπεμπόμενη θερμότητα και να προσδιορίσουν την ύπαρξη και το είδος ατμόσφαιρας. Αν το μοντέλο επαληθευτεί, ανοίγεται ο δρόμος για την ανακάλυψη κατοικήσιμων κόσμων γύρω από κόκκινους νάνους – οι οποίοι αποτελούν πάνω από το 70% των άστρων στον Γαλαξία μας.