Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι μικροσκοπικοί ανεμοστρόβιλοι σκόνης στον Άρη κινούνται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες. Ερευνητές ανέλυσαν 1.039 στροβίλους σκόνης καταγεγραμμένους σε δύο δεκαετίες από δορυφόρους της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA). Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science Advances, δείχνουν ότι αυτοί οι στροβίλοι μπορούν να φτάσουν ταχύτητες έως 158 χλμ/ώρα, πολύ πάνω από προηγούμενες μετρήσεις από ρόβερ και μοντέλα κλίματος.
Τεχνητή νοημοσύνη και καινοτόμες τεχνικές
Η ομάδα του Valentin Bickel από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης χρησιμοποίησε τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύσει αρχεία από τους δορυφόρους Mars Express και ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO). Μελέτησαν τις μετατοπίσεις των στροβίλων σε διαδοχικά καρέ, υπολογίζοντας έτσι ταχύτητα και κατεύθυνση. «Οι στροβίλοι σκόνης κάνουν ορατό τον άνεμο που κανονικά είναι αόρατος», εξηγεί ο Bickel.
Αξιοποίηση θορύβου εικόνας για μέτρηση ανέμων
Οι κάμερες των δορυφόρων, αν και δεν σχεδιάστηκαν για μέτρηση ανέμων, κατέγραψαν μικρές χρωματικές μετατοπίσεις λόγω καθυστέρησης στα κανάλια τους. Αυτές οι μετατοπίσεις, που συνήθως θεωρούνται θόρυβος εικόνας, επιτρέπουν την εκτίμηση της κίνησης των στροβίλων. Η ομάδα «μετέτρεψε τον θόρυβο σε επιστημονικά χρήσιμα δεδομένα», όπως αναφέρει ο Bickel.
Σημασία για μελλοντικές αποστολές και μετεωρολογία
Οι στροβίλοι εμφανίζονται συχνότερα την άνοιξη και το καλοκαίρι, κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας, διαρκούν λίγα λεπτά και κινούνται πάνω από πεδιάδες όπως η Amazonis Planitia. Η γνώση της συχνότητας και των περιοχών εμφάνισης μπορεί να βελτιώσει το σχεδιασμό αποστολών, καθώς η σκόνη επηρεάζει τα ηλιακά πάνελ των ρόβερ και την ασφάλεια κατά την προσγείωση.
Σε αντίθεση με τη Γη, όπου η βροχή καθαρίζει την ατμόσφαιρα, στον Άρη η σκόνη παραμένει για μήνες, επηρεάζοντας τον καιρό και το κλίμα μακροπρόθεσμα. Η νέα αυτή μελέτη προσφέρει πολύτιμα δεδομένα για την πρόβλεψη των συνθηκών στον Κόκκινο Πλανήτη.
«Η σκόνη επηρεάζει τα πάντα στον Άρη», λέει ο Colin Wilson της ESA. «Είναι δύσκολο να υπερεκτιμηθεί η σημασία της».
