Τα «jets», δηλαδή οι πίδακες που εκτοξεύονται από μια τεράστια μαύρη τρύπα είναι μεγαλύτεροι από ό,τι θεωρείτο θεωρητικά δυνατό και μπορεί να αλλάξουν τις αντιλήψεις μας για την ανάπτυξη των γαλαξιών.
Αυτό το ζεύγος είναι οι μεγαλύτεροι και επομένως πιο ισχυροί jets που έχουμε ανακαλύψει μέχρι σήμερα, με συνολικό μήκος 23 εκατομμύρια έτη φωτός, δηλαδή πάνω από 10 φορές την απόσταση μεταξύ του Γαλαξία μας και του Γαλαξία της Ανδρομέδας.
Η εντυπωσιακή μαύρη τρύπα Porphyrion
Η υπερμαζική μαύρη τρύπα (SMBH) που είναι υπεύθυνη για αυτά τα ατελείωτα σε μάκρος “ρεύματα” είναι σίγουρα τεράστια, αλλά ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι την βλέπουμε όπως ήταν πριν από 7,5 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το σύμπαν ήταν λίγο λιγότερο από το μισό της σημερινής του ηλικίας.
Οτιδήποτε τόσο εντυπωσιακό χρειάζεται ένα ψευδώνυμο και οι αστρονόμοι που το ανακάλυψαν το ονόμασαν Porphyrion, από έναν γίγαντα της ελληνικής μυθολογίας, ακολουθώντας το μοτίβο της ονομασίας των προηγούμενων jets, Alcyoneus. Ο Porphyrion είναι 40% μεγαλύτερος από τον αδελφό του γίγαντα, ο οποίος θεωρούνταν ότι αντιπροσωπεύει ένα θεωρητικό μέγιστο.
Μέγεθος και επίδραση των «jets»
«Αυτό το ζεύγος δεν είναι μόνο στο μέγεθος ενός ηλιακού συστήματος…μιλάμε για 140 διαμέτρους του Γαλαξία μας συνολικά», δήλωσε ο Δρ Martijn Oei του Caltech. «Ο Γαλαξίας μας θα ήταν μια μικρή κουκκίδα σε αυτές τις δύο γιγαντιαίες εκρήξεις».
Οι γαλαξίες σχηματίζονται στον λεγόμενο κοσμικό ιστό, “νήματα” υλικού που είναι πιο πυκνά από το υπόλοιπο σύμπαν.
Η σχέση μαύρων τρυπών και γαλαξιών
«Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι οι γαλαξίες και οι κεντρικές τους μαύρες τρύπες εξελίσσονται μαζί και ένα βασικό στοιχείο αυτής της διαδικασίας είναι ότι τα jets μπορούν να διασπείρουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας που επηρεάζουν την ανάπτυξη των γαλαξιών που φιλοξενούν και άλλων γαλαξιών κοντά τους», δήλωσε ο Καθηγητής George Djorgovski του Caltech.
«Αυτή η ανακάλυψη δείχνει ότι οι επιπτώσεις τους μπορεί να επεκτείνονται πολύ πιο μακριά από ό,τι θεωρούσαμε».
Σημαντικότητα της ανακάλυψης και επόμενα βήματα
Παρά το γεγονός ότι η ομάδα που έκανε την ανακάλυψη είναι σίγουρη ότι τα jets σαν αυτά θα επηρεάσουν τους γαλαξίες που συναντούν, δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς. Ο Oei θέλει να εξετάσει την έκταση στην οποία μαγνητίζουν τον ιστό, για παράδειγμα.
Ένα ζεύγος jets μπορεί να επηρεάσει δεκάδες γαλαξίες γύρω του, αλλά αυτό είναι ακόμη λεπτομέρεια σε σχέση με τους δισεκατομμύρια γαλαξίες. Ωστόσο, ενώ ο Porphyrion είναι εντυπωσιακός στο μέγεθός του, ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια μιας έρευνας που έχει αποκαλύψει ότι τα ισχυρά jets είναι πολύ πιο συχνά από ό,τι είχε υποτεθεί.
Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του ραδιοτηλεσκόπιου Low Frequency Array (LOFAR) έχει ήδη βρει 11.000 από αυτά τα γιγάντια jets και έχει ακόμη περιθώρια ανακάλυψης νέων. Ο αριθμός, όπως και το μέγεθος του μεγαλύτερου παραδείγματος, έχει εκπλήξει τους ερευνητές.
Βίντεο
Η εξέλιξη των γιγαντιαίων jets
«Τα γιγαντιαία jets ήταν γνωστά πριν ξεκινήσουμε την εκστρατεία, αλλά δεν είχαμε ιδέα ότι θα υπήρχαν τόσα πολλά», δήλωσε ο Καθηγητής Martin Hardcastle του Πανεπιστημίου του Hertfordshire.
Όταν το υλικό αρχίζει να στροβιλίζεται σε μια μαύρη τρύπα, η ενέργεια που παράγεται πρέπει να πάει κάπου και απελευθερώνεται μέσω μιας μείξης ακτινοβολίας και τζετς που επιταχύνουν σωματίδια κοντά στην ταχύτητα του φωτός.
Αν ο Porphyrion δεν έχει ήδη εκπλήξει το μυαλό σας με το μέγεθός του, να γνωρίζετε ότι τα 23 εκατομμύρια έτη φωτός είναι το ελάχιστο – ανάλογα με την κλίση του σε σχέση με εμάς, μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερο το μέγεθος.
Η μελέτη που περιγράφει τον Porphyrion δημοσιεύεται στο Nature. Η μελέτη για τα 8.000 νέα συστήματα jets θα δημοσιευθεί στο Astronomy & Astrophysics (προτύπωση στο arXiv.org).