Τα dating apps συχνά διαφημίζονται ως «φτιαγμένα για να τα διαγράφεις», υπονοώντας ότι ο σκοπός τους είναι να σε βοηθήσουν να βρεις τον έρωτα και μετά να συνεχίσεις τη ζωή σου. Ωστόσο, μια νέα ομαδική αγωγή ισχυρίζεται το αντίθετο, κατηγορώντας τις εφαρμογές ότι είναι «σχεδιασμένες να προκαλούν εθισμό».
Η μήνυση, που κατατέθηκε ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου κατά της Match Group (που κατέχει δημοφιλή apps όπως Tinder, Hinge, Match, OkCupid και Plenty of Fish), ισχυρίζεται ότι οι εφαρμογές αυτές εφαρμόζουν «ψυχολογική χειραγώγηση» μέσω ειδοποιήσεων push, ανταμοιβών και τιμωριών, για να διατηρήσουν τους χρήστες εντός των εφαρμογών και να αυξήσουν τα έσοδά τους.
Σύμφωνα με την αγωγή, τα dating apps αξιοποιούν τεχνικές εθισμού παρόμοιες με αυτές των τυχερών παιχνιδιών, δημιουργώντας έναν κύκλο ανταμοιβής-τιμωρίας με κάθε «σωστό» και «λάθος» swiping, κρατώντας τους χρήστες σε συνεχή εγρήγορση. Παράλληλα, υποστηρίζεται ότι η Match Group δίνει προτεραιότητα στο κέρδος αντί στην υπόσχεση να βοηθήσει τους χρήστες να βρουν τον έρωτα.
Η Match πωλεί συνδρομές που αφαιρούν τους περιορισμούς των likes και επιτρέπουν στους χρήστες να δουν ποιοι τους κάνουν like. Για παράδειγμα, το Tinder προσφέρει το πακέτο Gold 140 δολαρίων για έξι μήνες ή 40 δολαρίων για ένα μήνα και το πακέτο Platinum για 50 δολάρια το μήνα ή 180 δολάρια για έξι μήνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτά τα ποσά ισχύουν σε δολάρια ΗΠΑ και ενδέχεται να διαφέρουν ανά χώρα και συνάλλαγμα.
Η αγωγή ισχυρίζεται ότι αν οι χρήστες ήταν ικανοποιημένοι με τις βασικές λειτουργίες της εφαρμογής, δεν θα χρειαζόταν να αγοράσουν συνδρομή όταν φτάσουν στο “όριο των likes”. Η Match Group, σύμφωνα με την αγωγή, προωθεί τον εθισμό των χρηστών μέσω του τρόπου παρουσίασης του περιεχομένου, που “παιχνιδοποιεί” το φλερτ και χρησιμοποιεί push notifications για να εκμεταλλευτεί τον φόβο των χρηστών ότι θα χάσουν ένα πιθανό ταίρι. Ταυτόχρονα, προσφέρει ανταμοιβές που «τιμωρούν τους χρήστες που δεν ασχολούνται τόσο και επιβραβεύουν τους παθητικά εθισμένους χρήστες» σύμφωνα με την αγωγή
Η Match, όπως αναφέρεται, «συνεχίζει να διαφημίζει εν γνώσει της ένα επικίνδυνο προϊόν, χωρίς να προειδοποιεί τους χρήστες για τους κινδύνους του εθισμού και της παθητικής χρήσης». Σημειώνεται επίσης ότι «παρά τους γνωστούς κινδύνους, συνεχίζει να ισχυρίζεται ότι οι πλατφόρμες είναι αποτελεσματικά εργαλεία για τη δημιουργία σχέσεων εκτός εφαρμογής, ενώ ταυτόχρονα εφαρμόζει λειτουργίες για να κρατήσει τους χρήστες εντός της εφαρμογής».
Εκπρόσωπος της Match Group δήλωσε στη daily mail: «Αυτή η αγωγή είναι γελοία και δεν έχει καμία βάση. Το επιχειρηματικό μας μοντέλο δεν βασίζεται σε διαφημίσεις ή μετρήσεις engagement. Προσπαθούμε ενεργά να φέρουμε τους ανθρώπους κοντά για να βγουν ραντεβού κάθε μέρα και να τους απομακρύνουμε από τις εφαρμογές μας. Όποιος ισχυρίζεται κάτι διαφορετικό δεν καταλαβαίνει τον σκοπό και την αποστολή ολόκληρης της βιομηχανίας μας».
Η αγωγή ισχυρίζεται ότι τα πιεστικά push notifications κρατούν τους χρήστες στην πλατφόρμα, όπως για παράδειγμα η ειδοποίηση του Tinder που λέει: «Δεν έχετε κάνει swipe εδώ και αρκετό καιρό. Το προφίλ σας θα είναι κρυφό από αύριο. Κάντε swipe τώρα για να παραμείνει ορατό».
Αυτές οι ειδοποιήσεις λειτουργούν σαν μαγνήτης που τραβάει τους χρήστες πίσω στην πλατφόρμα για να παραμείνουν ενεργοί, εκμεταλλευόμενοι τον φόβο τους ότι θα τιμωρηθούν αν δεν ασχοληθούν με την εφαρμογή.
Η αγωγή επικαλείται έναν blogger τυχερών παιχνιδιών που συγκρίνει τον εθισμό στα dating apps με το παιχνίδι στα φρουτάκια ενός καζίνο. «Η υπόσχεση ότι το επόμενο άτομο θα είναι «το εκλεκτό» ή έστω και μόνο η υπόσχεση για κάτι ακόμα καλύτερο, μοιάζει με τον επόμενο τροχό στα φρουτάκια που θα σας φέρει το μεγάλο (ή ακόμα μεγαλύτερο) τζακποτ» φέρεται να είπε.
Μια έρευνα που διεξήχθη από το dating app eHarmony έδειξε ότι εννέα στους δέκα singles πιστεύουν πως είναι εθισμένοι στα dating apps, με το 48% των χρηστών να παραδέχονται ότι τα τσεκάρουν πριν πάνε για ύπνο και το 39% μόλις ξυπνήσουν. Σχεδόν το ένα τρίτο των συμμετεχόντων στην έρευνα παραδέχθηκαν ότι χρησιμοποιούν τα apps και στη δουλειά, ενώ το 12% τα τσεκάρει ακόμη και κατά τη διάρκεια ενός ραντεβού.
Επιπλέον, η έρευνα της eHarmony διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν απαραίτητα τα dating apps για θετικούς λόγους. Οι μισοί ερωτηθέντες δεν αναζητούσαν ουσιαστική σχέση, ενώ το ένα τέταρτο τις χρησιμοποιούσε απλά για να τονώσει το «εγώ» του. Ωστόσο, μια άλλη έρευνα του 2023 από την OnePoll/Forbes Health, με 5.000 συμμετέχοντες στις ΗΠΑ, έδειξε ότι σχεδόν το 70% γνώρισε τον σύντροφό του/της μέσω dating app και κατέληξε σε σοβαρή σχέση, ενώ το 40% θεωρεί ότι τα dating apps διευκολύνουν το φλερτ.
Στην αγωγή τα apps κατηγορούνται ότι βλάπτουν την ψυχική υγεία των χρηστών και στο πλαίσιο αυτό γίνεται αναφορά σε μια μελέτη του 2020 που προειδοποιεί για τον αυξημένο κίνδυνο “ghosting” και “breadcrumbing” με την υπερβολική χρήση. Το “ghosting” περιγράφει την πλήρη εξαφάνιση κάποιου από τη διαδικτυακή επικοινωνία, ενώ το “breadcrumbing” την αποστολή ασήμαντων, μη δεσμευτικών μηνυμάτων.
Η μελέτη διαπίστωσε, σύμφωνα με την αγωγή, ότι το ghosting ή το breadcrumbing «αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα να βιώνει κάποιος λιγότερη ικανοποίηση με τη ζωή του, να νιώθει περισσότερη μοναξιά και ότι είναι αβοήθητος». Η αγωγή κατατίθεται σε μια περίοδο έντονων επικρίσεων για τα social media, τα οποία κατηγορούνται ότι χρησιμοποιούν εθιστικές πρακτικές που επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική υγεία των χρηστών.
Τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, 33 πολιτείες των ΗΠΑ μήνυσαν τη Meta, μητρική εταιρεία του Facebook και του Instagram, κατηγορώντας την ότι σχεδιάζει λειτουργίες που εθίζουν τους ανήλικους στις πλατφόρμες της. Άλλες αγωγές που έχουν κατατεθεί κατά της Google και της TikTok επιδιώκουν επίσης να καταστήσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπεύθυνα για τη συμβολή τους στην κρίση ψυχικής υγείας μεταξύ ανηλίκων.
Η παρούσα αγωγή αναφέρει: «Όπως ακριβώς μπορείτε να εκπαιδεύσετε τα περιστέρια να τσιμπολογούν σε συγκεκριμένα διαστήματα, έτσι και οι χρήστες μπορούν να εκπαιδευτούν να κάνουν swipe ασταμάτητα». Στην αγωγή ζητείται από το δικαστήριο να δώσει εντολή στην Match να διαφημίζει τα εθιστικά χαρακτηριστικά των dating apps της. Οι ενάγοντες στη συνέχεια κατηγορούν τη Match για κακόβουλη και απατηλή συμπεριφορά, παραβιάζοντας τον Νόμο Καταναλωτών της Καλιφόρνιας (California Consumers Legal Remedies Act) που απαιτεί από τις εταιρείες να αποκαλύπτουν πρακτικές εξαπάτησης που ωθούν τους καταναλωτές να αγοράσουν ή να μισθώσουν αγαθά ή υπηρεσίες.
Επιπλέον, κατηγορούν την Match Group για παραβίαση των νόμων της «Ψευδούς Διαφήμισης» και του «Αθέμιτου Ανταγωνισμού» της Καλιφόρνιας, οι οποίοι απαγορεύουν την «άδικη, απατηλή, αναληθή ή παραπλανητική διαφήμιση». Οι ενάγοντες ζητούν οικονομική αποζημίωση, αποζημίωση για τα έξοδα της αγωγής και την δικηγορική αμοιβή και οποιαδήποτε άλλη αποζημίωση που θα καθορίσει το δικαστήριο.