Η NASA διεξήγαγε μια επαναξιολόγηση πλανητών στο μέγεθος της Γης γύρω από κοντινά αστέρια και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 17 από αυτούς θα μπορούσαν να μοιάζουν με κάποια από τα φεγγάρια του Δία και του Κρόνου.
Αντί να είναι βραχώδεις κόσμοι, μάλλον έχουν παγωμένους φλοιούς, με υγρούς ωκεανούς από κάτω. Όπως η Ευρώπη (φεγγάρι του Δία) και ο Εγκέλαδος (φεγγάρι του Κρόνου), αυτοί οι εσωτερικοί ωκεανοί θα μπορούσαν να είναι κατάλληλοι για εξωγήινη ζωή και μερικές φορές να εκτοξεύουν στο διάστημα θερμοπίδακες.
Ο εντοπισμός ζωής σε αυτούς τους εξωπλανήτες σε τέτοια απόσταση μπορεί να είναι δυνατός με τηλεσκόπια τα οποία βρίσκονται ήδη υπό κατασκευή.
Οι δυο παράμετροι για την ύπαρξη ζωής σε έναν εξωπλανήτη
Οι αστροβιολόγοι έχουν υποθέσει ότι η ύπαρξη εξωγήινης ζωής σε εξωπλανήτες ή δορυφόρους απαιτεί δύο παραμέτρους. Οι πλανήτες πρέπει να είναι στο μέγεθος της Γης και θα πρέπει να βρίσκονται στη κατοικήσιμη ζώνη ενός αστεριού.
Ενώ υπήρξε κάποια συζήτηση σχετικά με τα αληθινά όρια των κατοικήσιμων ζωνών, γενικά θεωρείται ότι το όριο αυτό ότι είναι η περιοχή με θερμοκρασίες κατάλληλες για υγρό νερό στην επιφάνεια του πλανήτη. Το νερό, σε τελική ανάλυση, είναι απαραίτητο για όλη τη ζωή που είναι γνωστή σήμερα, και σχεδόν οποιαδήποτε ζωή βρίσκεται στο απέραντο σύμπαν.
Ο Δίας και ο Κρόνος βρίσκονται πολύ έξω από την κατοικήσιμη ζώνη του Ήλιου, ωστόσο πιστεύεται ότι οι δορυφόροι τους έχουν πολλές προοπτικές για ζωή σε ωκεανούς κάτω από τον παγωμένο φλοιό τους. Τα φεγγάρια των γιγάντων εξωπλανητών θα παρείχαν σχεδόν σίγουρα παρόμοιες συνθήκες.
Ωστόσο, τα μόνα δύο φεγγάρια που πιστεύαν οι επιστήμονες ότι είχαν βρει γύρω από εξωπλανήτες είναι τώρα υπό αμφισβήτηση. Από την άλλη πλευρά, πολλοί πλανήτες σε παρόμοιες αποστάσεις θα μπορούσαν να έχουν και εσωτερικούς ωκεανούς. Ο Dr. Lynnae Quick του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA και οι συνεργάτες του ξεκίνησαν να εντοπίσουν τους πιο κοντινούς «κρύους κόσμους των ωκεανών», όπως έχουν ονομαστεί.
Οι περισσότεροι από τους εξωπλανήτες που ανιχνευθήκαν βρίσκονται στην καυτή πλευρά της κατοικήσιμης ζώνης, επειδή είναι ευκολότερο να εντοπιστούν πλανήτες κοντά στα αστέρια τους, αλλά οι ερευνητές εντόπισαν και 17 που είναι πολύ πιο μακριά.
«Οι αναλύσεις μας προβλέπουν ότι αυτοί οι 17 κόσμοι μπορεί να έχουν επιφάνειες καλυμμένες με πάγο, αλλά λαμβάνουν αρκετή εσωτερική θέρμανση από την αποσύνθεση ραδιενεργών στοιχείων και παλιρροϊκές δυνάμεις από τα αστέρια που τους φιλοξενούν για να διατηρήσουν τους εσωτερικούς ωκεανούς», είπε ο Quick σε δήλωση.
Στην πιθανή περίπτωση που μερικοί από αυτούς έχουν φεγγάρια, αυτό θα μπορούσε να προσθέσει μια επιπλέον δόση παλιρροιακής θέρμανσης, ενισχύοντας ενδεχομένως τις προοπτικές για ζωή.
«Καθώς μαθαίνουμε όλο και περισσότερα για τον Εγκέλαδο και την Ευρώπη που βρίσκονται στο ηλιακό μας σύστημα, οι προοπτικές για υπόγεια ζωή αποκτούν επιπλέον ενδιαφέρον όταν υπάρχει πιθανότητα να διαφύγουν ίχνη στο διάστημα. Χάρη στην ποσότητα της εσωτερικής θέρμανσης που βιώνουν, όλοι οι πλανήτες στη μελέτη μας θα μπορούσαν επίσης να εμφανίσουν κρυό-ηφαιστειακές εκρήξεις που μοιάζουν με θερμοπίδακες», εξήγησε ο Quick.
Για να εντοπίσουν τις καλύτερες προοπτικές για την εύρεση ζωής, ο Quick και οι συνεργάτες του αναζήτησαν κόσμους που όχι μόνο απέχουν αρκετά από το αστέρι τους ώστε να έχουν παγωμένη επιφάνεια, αλλά να έχουν και τη σωστή πυκνότητα.
Τέτοιοι δορυφόροι, οι οποίοι θα ονομάζονταν υδάτινοι κόσμοι, είναι πολύ πυκνοί για να είναι κυρίως αέριοι, αλλά όχι αρκετά μεγάλοι ώστε το μέγεθός τους να τους κατατάξει ως πλανήτες. Ο πάγος, που σχηματίζεται από τον συνδυασμό δύο από τα πιο κοινά στοιχεία του σύμπαντος, είναι ο προφανής ενδιάμεσος υποψήφιος.
Αν και υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τις εισροές, ο Quick και οι συνεργάτες του υπολόγισαν τις πιθανές παλιρροϊκές δυνάμεις και τη ραδιενεργή αποσύνθεση που οδηγούν την εσωτερική θέρμανση σε κάθε πλανήτη για να εκτιμήσουν πόσο παχιοί θα είναι οι φλοιοί πάγου τους.
Ο Proxima Centauri B και ο LHS 1140b
Μακράν η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι ο Proxima Centauri Β. Εκτός από το ότι είναι ο πλησιέστερος πλανήτης πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, έχει επίσης μέγεθος σαν τη Γη. Οι αρχικές εκτιμήσεις τον τοποθετούσαν στην κατοικήσιμη ζώνη, αλλά πολυάριθμες μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η προοπτική για ζωή είναι μικρή επειδή οι ισχυρές εκλάμψεις του Proxima πιθανότατα πριν από πολύ καιρό του αφαίρεσαν οποιαδήποτε ατμόσφαιρα. Χωρίς ατμόσφαιρα, οι επιφανειακοί ωκεανοί του θα έβραζαν στο διάστημα, ακόμα κι αν οι θερμοκρασίες ήταν κατάλληλες.
Ωστόσο, ο Quick και οι συνάδελφοί του πιστεύουν ότι ο Proxima Centauri Β και άλλοι εξωπλανήτες είναι πολύ πιο κρύοι από ό,τι υποψιάζονταν προηγουμένως. Αυτό κάνει μια ατμόσφαιρα περιττή, καθώς ο πάγος θα μπορούσε να προστατεύσει τον ωκεανό.
Ακόμα καλύτερα, ενώ ορισμένοι πλανήτες είναι πιθανό να έχουν φλοιούς πάγου τόσο χοντρούς που το υλικό θα δυσκολευόταν να διαφύγει, ο Proxima Centauri Β θα μπορούσε να έχει μόλις 58 μέτρα λεπτότερους φλοιούς πάγου από ό,τι η Ευρώπη, καθιστώντας τους θερμοπίδακες πολύ πιο άφθονους.
Ο LHS 1140b, που περιγράφεται ως το καλύτερο μέρος για την αναζήτηση ζωής πέρα από το Ηλιακό μας Σύστημα, θεωρείται ότι έχει πάχος περίπου 2 χιλιόμετρα πάγου. Αυτός ο πάγος είναι πολύ περισσότερος από το Proxima Centauri Β, αλλά εξακολουθεί να είναι δέκα φορές λιγότερος από τι αυτός της Ευρώπης.
«Δεδομένου ότι τα μοντέλα μας προβλέπουν ότι οι ωκεανοί θα μπορούσαν να βρεθούν σχετικά κοντά στις επιφάνειες του Proxima Centauri Β και του LHS 1140 b και ο ρυθμός δραστηριότητας του θερμοπίδακα θα μπορούσε να υπερβεί την Ευρώπη κατά εκατοντάδες έως χιλιάδες φορές, τα τηλεσκόπια είναι πιο πιθανό να ανιχνεύσουν γεωλογική δραστηριότητα σε αυτά.», είπε ο Quick.
«Εάν αποδείξουμε το συγκεκριμένο ισχυρισμό, όχι μόνο θα επιβεβαίωνε τη θεωρία, αλλά θα περιλάμβανε ενδεχομένως μόρια που θα αποκάλυπταν την παρουσία εξωγήινης ζωής ή τουλάχιστον θα ενίσχυαν τις πιθανότητες, όπως συνέβη με τον Εγκέλαδο. Οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα καλές για πλανήτες που διέρχονται μακριά από το αστέρι τους, όπως φαίνεται από τη Γη, επιτρέποντάς μας να κυνηγήσουμε για μοριακά δακτυλικά αποτυπώματα στο φάσμα τους.» ανέφερε ο επιστήμονας.
Δυστυχώς, ο εξωπλανήτης Proxima Centauri Β δεν είναι ένας από αυτούς, αλλά η εγγύτητά του σημαίνει ότι μπορεί να ανιχνευθεί φως που αντανακλάται από τους κρυστάλλους πάγου του, εάν οι εκτιμήσεις του Quick και των συναδέλφων του είναι σωστές.
