Στη δεκαετία του 1920, αν αντιμετώπιζες κάποιο πόνο – ίσως από αθλητικές δραστηριότητες ή μια σφοδρή πτώση – το ράδιο (radium) φάνηκε για κάποιον η λύση στο πρόβλημα. Ανακούφιζε τον πόνο, οπότε σκέφτηκαν: «Ποιο είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί;}.
Αποδεικνύεται ότι πολλά, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου.
Περισσότερα από 100 χρόνια αργότερα, γνωρίζουμε ότι η χρήση του ράδιου για αυτόν τον σκοπό ήταν μία από τις χειρότερες ιδέες όλων των εποχών για πολλούς λόγους, από τις ραδιενεργές του ιδιότητες μέχρι την ικανότητά του να διασπά τα κύτταρα, ή ακόμα και το γεγονός ότι αυξάνει δραματικά τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
Η ιστορία του Eben Byers
Ο Eben Byers, ένας Αμερικανός κοινωνικός παράγοντας, ήταν ένας από τους πιο ενθουσιώδεις χρήστες του Radithor, ενός δημοφιλούς φαρμάκου της εποχής που περιείχε ράδιο διαλυμένο σε νερό. Χρησιμοποίησε το Radithor για να θεραπεύσει τον πόνο στο χέρι του έπειτα από μια πτώση σε τρένο. Πιστεύοντας ότι τον βοηθούσε, συνέχισε να το πίνει.
Στην πραγματικότητα, κατανάλωνε έως και τρία μπουκάλια την ημέρα για δύο χρόνια, μέχρι να υποστεί τις μακροχρόνιες συνέπειες.
Οι καταστροφικές επιπτώσεις
Ο Byers, που ήταν τότε στα 50 του, φημολογείτο ότι είχε επίσης τραυματίσει το μόριο του κατά την πτώση και πίστευε ότι το φάρμακο τον βοηθούσε να είναι ελκυστικός στις γυναίκες. Ωστόσο, το φάρμακο δεν παρασκευάστηκε από γιατρό, αλλά από τον William J.A. Bailey, έναν απόφοιτο του Χάρβαρντ που ανέπτυξε τη τοξική λύση και πούλησε περίπου 400.000 μπουκάλια πριν τον σταματήσει ο FDA.
Ο Byers φέρεται να αγόρασε περίπου 1.400 από αυτά τα μπουκάλια από τον απατεώνα Bailey και πλήρωσε το τίμημα.
Η ενίσχυση της ασθένειας
Στην αρχή, ο Byers ήταν ευχαριστημένος με τα αποτελέσματα, καταναλώνοντας τρεις φορές τη συνιστώμενη δόση της τοξικής ουσίας. Σύντομα, όμως, άρχισε να αισθάνεται έντονη ασθένεια, αλλά αντί να σταματήσει, συνέχισε να πίνει το Radithor, ενώ έχανε βάρος, είχε αφόρητους πόνους στη γνάθο και φλεγμονώδεις ιγμόρειες.
Στη συνέχεια, τα δόντια του άρχισαν να πέφτουν και η γνάθος του άρχισε να διαλύεται. Μια ακτινογραφία επιβεβαίωσε ότι είχε τις ίδιες βλάβες στη γνάθο όπως οι διάσημες «Radium Girls», αλλά ο Byers συνέχισε να πίνει το Radithor, πιστεύοντας ότι θα τον βοηθήσει.
Η παρέμβαση του FDA
Ο FDA δεν είχε πολλές εξουσίες να ρυθμίσει το ράδιο, καθώς δεν υπαγόταν στις κατηγορίες τροφίμων ή φαρμάκων, αλλά η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) τελικά επενέβη. Καθώς η υγεία του Byers χειροτέρευε και το Radithor ήταν υπεύθυνο, η FTC άνοιξε έρευνα, με έναν δικηγόρο να επισκέπτεται το σπίτι του Byers και να τον βρίσκει σε άθλια κατάσταση.
Στην κηδεία του, αναφέρθηκε ότι το σώμα του Byers περιείχε «τη μεγαλύτερη ποσότητα ραδίου που έχει βρεθεί ποτέ σε άνθρωπο – περισσότερα από τριάντα μικρογραμμάρια, αρκετά για για να σκοτώσουν τρεις άνδρες».
Ο δικηγόρος που στάλθηκε στο σπίτι του Byers θυμόταν: «Δυσκολευόταν να μιλήσει. Το κεφάλι του ήταν τυλιγμένο με επιδέσμους. Είχε υποβληθεί σε δύο επιτυχείς χειρουργικές επεμβάσεις στη γνάθο και η όλη άνω γνάθος του, εκτός από δύο μπροστινά δόντια, και οι περισσότερες από τις κάτω γνάθους του είχαν αφαιρεθεί».
Η κληρονομιά του Byers
Ο Byers έγινε σύμβολο των κινδύνων που συνδέονται με την αλόγιστη χρήση ραδιενεργών ουσιών και την έλλειψη ρυθμιστικών ελέγχων στην ιατρική. Η περίπτωση του οδήγησε σε αυστηρότερες ρυθμίσεις για τα φάρμακα και την ανάγκη για επιστημονική έρευνα πριν από την έγκριση οποιουδήποτε προϊόντος που περιέχει επικίνδυνες ουσίες.
Όσον αφορά τον δημιουργό του Radithor, ο Bailey αρνήθηκε ότι το προϊόν του προκάλεσε τον θάνατο του Byers μέχρι το τέλος της ζωής του. Όταν το σώμα του εκταφίστηκε 20 χρόνια αργότερα, διαπιστώθηκε ότι το πτώμα του ήταν «ακόμα ζεστό», υποδεικνύοντας την παραμονή ραδιενεργών στοιχείων στο σώμα του.
Η ιστορία του Eben Byers είναι μια τραγική υπενθύμιση των κινδύνων που ενέχει η αλόγιστη χρήση ραδιενεργών ουσιών και της σημασίας της επιστημονικής έρευνας και της ρύθμισης στην ιατρική. Η κληρονομιά του συνεχίζει να επηρεάζει τις πολιτικές υγείας και ασφάλειας μέχρι σήμερα.