Γιατί πιστεύουμε στα φαντάσματα και στις μεταφυσικές εμπειρίες; Ψυχολόγος εξηγεί

φαντάσματα

Έχετε ποτέ βιώσει μια εμπειρία που δεν μπορείτε να εξηγήσετε; Πολλοί άνθρωποι το έχουν νιώσει αυτό, αλλά μήπως σημαίνει πως υπάρχουν φαντάσματα εκεί έξω ή η αλήθεια είναι πιο απλή αλλά όχι λιγότερο ενδιαφέρουσα;.

Η πίστη στα φαντάσματα μέσα στον διάβα του χρόνου

Παρά την έλλειψη αποδείξεων για την ύπαρξη φαντασμάτων, οι άνθρωποι τα πιστεύουν από αρχαιοτάτων χρόνων. Κάθε πολιτισμός έχει τις δικές του ιστορίες φαντασμάτων, οι οποίες επιβιώνουν ακόμα και σήμερα, παρά την ανάπτυξη της επιστήμης.

Σύμφωνα με μια έρευνα του 2020 από τη YouGov, το 46% των Αμερικανών πιστεύει στα φαντάσματα, ενώ το 20% δηλώνει πως είχε προσωπική επαφή με πνεύμα.

Περισσότερο από μια απλή πίστη

Σε περιόδους αβεβαιότητας, οι άνθρωποι τείνουν να αναζητούν απαντήσεις στα ανεξήγητα φαινόμενα, ως μηχανισμό αντιμετώπισης προβλημάτων.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί άνθρωποι στράφηκαν σε ιστορίες για φαντάσματα και το παραφυσικό. Αυτό έχει τις ρίζες του στην εξέλιξη μας, καθώς το μυαλό μας είναι προγραμματισμένο να αναγνωρίζει απειλές, ακόμα κι αν αυτές είναι προϊόν της φαντασίας μας.

«Το μυαλό μας έχει εξελιχθεί για να εντοπίζει απειλές και συχνά αποδίδουμε προθέσεις σε ανεξήγητα φαινόμενα, θεωρώντας ότι κάτι ή κάποιος τα προκαλεί» τονίζει ο καθηγητής Chris French:

Αυτές οι γνωστικές προκαταλήψεις μας κάνουν να αποδίδουμε τις τυχαίες καταστάσεις σε μυστηριώδεις αιτίες, όπως τα φαντάσματα.

Συναισθηματικοί λόγοι πίστης στα φαντάσματα

Τα φαντάσματα είναι διασκεδαστικά και ενδιαφέροντα. Ακόμη και όσοι δεν πιστεύουν, απολαμβάνουν τις ιστορίες αυτές. Επιπλέον, η πεποίθηση ότι υπάρχει συνέχεια μετά θάνατον προσφέρει ανακούφιση στους ανθρώπους που φοβούνται τον θάνατο ή τη θνησιμότητα των αγαπημένων τους.

Καθηγητής Chris French: «Δεν πιστεύω στα υπερφυσικά, αλλά αν κάτι προσφέρει θετική εμπειρία στη ζωή κάποιου, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα αν το πιστεύει.»

Κόλπα του μυαλού

Εκτός από την πίστη, υπάρχουν και επιστημονικοί λόγοι που εξηγούν γιατί μερικές φορές αντιλαμβανόμαστε ανεξήγητα φαινόμενα.

Παράγοντες όπως το περιβάλλον και η προκατάληψη μπορούν να μας κάνουν να ερμηνεύουμε ήχους ή φαινόμενα ως υπερφυσικά. Για παράδειγμα, εάν κάποιος μας πει ότι ένα μέρος είναι στοιχειωμένο, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να αντιληφθούμε ανεξήγητες καταστάσεις.

Το 1997, οι Rense Lange και James Houran διεξήγαγαν ένα πείραμα σε ένα παλιό κινηματογράφο, όπου κάποιοι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν ότι ο χώρος ήταν στοιχειωμένος, ενώ άλλοι ότι ήταν υπό ανακαίνιση. Όσοι πίστεψαν ότι ο χώρος ήταν στοιχειωμένος, ανέφεραν περισσότερες εμπειρίες.

Η υπνική παράλυση

Η παράλυση ύπνου είναι μια διαταραχή που προκαλεί ακινησία κατά την αφύπνιση και συχνά συνοδεύεται από αίσθηση παρουσίας. Οι ιστορικές αφηγήσεις περιγράφουν αυτή την εμπειρία με διάφορες μορφές, όπως μάγισσες ή κακόβουλα πνεύματα. Η εμπειρία είναι συχνά τόσο τρομακτική, που πολλοί θεωρούν ότι κάτι υπερφυσικό συμβαίνει.

Καθηγητής Chris French: «Αν δεν έχετε ακούσει ποτέ για αυτές τις εξηγήσεις, είναι εύκολο να πιστέψετε ότι κάτι υπερφυσικό συμβαίνει.»

Περιορισμένες επεξηγήσεις

Όταν συναντούμε κάτι ανεξήγητο, συχνά καταλήγουμε σε αυτό που ήδη γνωρίζουμε. Εάν ένα αντικείμενο μετακινηθεί, ίσως το αποδώσουμε σε ένα φάντασμα. Όμως, η έλλειψη επιστημονικών αποδείξεων δε σημαίνει απαραίτητα ότι κάτι τέτοιο δεν έχει φυσική εξήγηση.

Ένα παράδειγμα είναι η ιστορία του συνταξιούχου Rodney Holbrook, που ανακάλυψε ότι μια ποντικοπαγίδα τακτοποιούσε το εργαστήριο του τη νύχτα. Ο Holbrook κατέγραψε το ποντίκι σε βίντεο, αποδεικνύοντας ότι δεν επρόκειτο για φάντασμα αλλά για ένα μικρό ζώο που του τακτοποιούσε το χώρο!

Καμιά φορά, η πραγματικότητα μπορεί να είναι πιο παράξενη από τις ιστορίες μας, αρκεί να έχουμε ανοιχτό μυαλό.

Βίντεο

Scroll to Top