Το περιστρεφόμενο διαστημικό σκάφος της NASA που μελετά τα φεγγάρια του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος ενδέχεται να έχει ήδη απενεργοποιηθεί, αλλά η διαστημική υπηρεσία δεν το επιβεβαιώνει.
Το Juno εκτοξεύθηκε το 2011 και μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Δία το 2016, ξεκινώντας μια αποστολή που αρχικά προβλεπόταν να διαρκέσει 20 μήνες. Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, το σκάφος έχει προσφέρει πρωτοφανή στοιχεία για το σύστημα του Δία, παρατηρώντας τον γίγαντα αερίων, τα πολλά του φεγγάρια και το αχνό δακτυλιοειδές σύστημα, πολύ πέρα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα της αποστολής του.
Η NASA έχει παρατείνει την αποστολή του Juno αρκετές φορές, με πιο πρόσφατη το 2021, εξασφαλίζοντας συνέχιση λειτουργίας μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025. Αυτή η ημερομηνία πλέον έχει παρέλθει και, με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ να βρίσκεται σε αναστολή λειτουργίας, δεν υπάρχει ακόμη καμία επίσημη ενημέρωση για το αν το Juno παραμένει ενεργό.
Τι περιλάμβανε η τελευταία επέκταση της αποστολής
Η τελευταία παράταση διεύρυνε την αποστολή του Juno από τη μελέτη του εσωτερικού του Δία και του μαγνητοσφαιρικού του πεδίου, ώστε να συμπεριλάβει τους δακτυλίους του πλανήτη και παρατηρήσεις των μεγάλων του φεγγαριών.
«Με την επέκταση των επιστημονικών στόχων αυτού του σημαντικού τροχιακού παρατηρητηρίου, η ομάδα του Juno θα ξεκινήσει να αντιμετωπίζει ένα εύρος επιστημονικών ερωτημάτων που ιστορικά απαιτούσαν αποστολές μεγάλου μεγέθους», δήλωσε τότε η Lori Glaze, διευθύντρια του τμήματος πλανητικής επιστήμης της NASA.
Πληθώρα δεδομένων για τον Δία και τα φεγγάρια του
Τα τελευταία χρόνια, το Juno έχει πραγματοποιήσει κοντινές διελεύσεις από τα φεγγάρια Γανυμήδη, Ευρώπη και Ιώ, παρέχοντας δεδομένα για τη γεωλογία, το περιβάλλον και τη σύστασή τους. Το σκάφος έχει επίσης ερευνήσει το αχνό σύστημα δακτυλίων του Δία, συνεχίζοντας ταυτόχρονα τη χαρτογράφηση των ισχυρών μαγνητικών και βαρυτικών πεδίων του πλανήτη.
Αυτά τα αποτελέσματα έχουν συμβάλει στην προετοιμασία μελλοντικών αποστολών όπως η Europa Clipper, η επόμενη μεγάλη αποστολή της NASA προς τον Δία. Η Europa Clipper εκτοξεύτηκε τον Οκτώβριο του 2024 και αναμένεται να φτάσει στον Δία τον Απρίλιο του 2030 για να μελετήσει το φεγγάρι Ευρώπη. Αν η αποστολή του Juno έχει πράγματι ολοκληρωθεί, αυτό θα αφήσει ένα κενό ετών στις παρατηρήσεις της περιοχής, χωρίς νέα δεδομένα μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Τι λέει επίσημα η NASA
Σε email που κοινοποιήθηκε στο Space.com, η υπεύθυνη επικοινωνίας του τμήματος πλανητικής επιστήμης της NASA, Molly Wasser, αναφέρθηκε στην επέκταση του 2021 λέγοντας: «Η αποστολή παρατάθηκε έως τον Σεπτέμβριο του 2025. Αυτή είναι η πιο πρόσφατη ενημέρωση. Όσον αφορά το μέλλον της αποστολής, η NASA θα τηρήσει τον νόμο».
Ωστόσο, λόγω της αναστολής λειτουργίας της κυβέρνησης, η NASA δεν μπορεί προς το παρόν να δηλώσει αν το Juno εξακολουθεί να λειτουργεί ή έχει ήδη απενεργοποιηθεί. Οι απαντήσεις των αρμοδίων είναι οι εξής:
«Η NASA είναι προς το παρόν κλειστή λόγω παύσης κρατικής χρηματοδότησης… Παρακαλούμε επικοινωνήστε ξανά μετά την έγκριση προϋπολογισμού ή προσωρινής χρηματοδότησης».
Το Juno εκτός των «εξαιρούμενων δραστηριοτήτων»
Σύμφωνα με τους κανονισμούς που ισχύουν κατά την παύση λειτουργίας της κυβέρνησης, μόνο αποστολές που εμπίπτουν στις «εξαιρούμενες δραστηριότητες» – όπως η προστασία της ζωής, της περιουσίας ή της εθνικής ασφάλειας – μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία ή την επικοινωνία. Τα σχέδια συνέχειας της NASA αναφέρουν επίσης ότι κονδύλια που έχουν απομείνει μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για «προτεραιότητες του Προέδρου», γεγονός που περιορίζει ποια επιστημονικά προγράμματα μπορούν να προχωρήσουν κατά τη διάρκεια της διακοπής.
Το Juno δεν εμπίπτει σε αυτές τις προστατευόμενες κατηγορίες και επίσης έχει μηδενική χρηματοδότηση στο αίτημα προϋπολογισμού του Προέδρου για το οικονομικό έτος 2026 – γεγονός που καθιστά, προφανώς, την αποστολή μη προτεραιότητα. Έτσι, μέχρι να επανέλθει η κανονική λειτουργία της κυβέρνησης, το μέλλον του διαστημικού σκάφους παραμένει αβέβαιο.
