Οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν τεράστιο ραδιογαλαξία, 32 φορές μεγαλύτερο από τον Γαλαξία μας και του έδωσαν το ψευδώνυμο «Inkathazo» – που σημαίνει «Μπελά» στις γλώσσες isiXhosa και isiZulu – καθώς προσπαθούν να κατανοήσουν τη φυσική πίσω από αυτό το κοσμικό φαινόμενο.
Inkathazo: Μια γιγαντιαία κοσμική ανακάλυψη
Ο γιγάντιος ραδιογαλαξίας που ανακαλύφθηκε από το τηλεσκόπιο MeerKAT στη Νότια Αφρική εκτείνεται σε μήκος 3,3 εκατομμυρίων ετών φωτός, δηλαδή 32 φορές μεγαλύτερο από τον Γαλαξία μας.
Το Inkathazo ανήκει στην κατηγορία των ραδιογαλαξιών, δηλαδή γαλαξιών που εκπέμπουν ραδιοκύματα μέσω τεράστιων πιδάκων πλάσματος που εκτινάσσονται από τις κεντρικές υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες τους.
Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες είναι ακραία πυκνά αντικείμενα που βρίσκονται στο κέντρο όλων των γαλαξιών και διαμορφώνουν τη διαστημική δομή γύρω τους.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τεράστιες ποσότητες αερίου συσσωρεύονται γύρω τους και εισέρχονται στον ορίζοντα γεγονότων, παράγοντας τεράστια ποσά ενέργειας και σχηματίζοντας εντυπωσιακές ροές πλάσματος που εκτείνονται σε διαγαλαξιακές αποστάσεις.
Μια ανακάλυψη που αλλάζει τα δεδομένα
Μέχρι το 2020, οι γιγαντιαίοι ραδιογαλαξίες θεωρούνταν εξαιρετικά σπάνιοι, με μόνο 800 να έχουν εντοπιστεί σε διάστημα 50 ετών. Ωστόσο, τα νέα τηλεσκόπια, όπως το MeerKAT, έχουν ανατρέψει αυτή την αντίληψη. Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει περίπου 11.000 νέους γίγαντες του είδους αυτού, υποδεικνύοντας ότι αυτοί οι κοσμικοί σχηματισμοί είναι πιο κοινοί από ό,τι πιστεύαμε.
Το Inkathazo ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους ραδιογαλαξίες λόγω της ασυνήθιστης δομής του. Αντί οι πίδακές του να εκτείνονται συμμετρικά, ένας από αυτούς είναι λυγισμένος, κάτι που αποτελεί μυστήριο για τους επιστήμονες. Επιπλέον, το Inkathazo βρίσκεται στο κέντρο ενός σμήνους γαλαξιών, μια θέση που θεωρητικά θα έπρεπε να εμποδίζει την εξάπλωση των πιδάκων πλάσματος σε τόσο μεγάλο βαθμό.
Η συμβολή του MeerKAT στη χαρτογράφηση του σύμπαντος
Το MeerKAT, το οποίο αποτελείται από 64 ραδιοτηλεσκόπια, λειτουργεί στην περιοχή Καρού της Νότιας Αφρικής και αποτελεί πρόδρομο του Square Kilometre Array (SKA), που αναμένεται να είναι το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο στον κόσμο όταν ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2028.
Με τη βοήθεια των εξαιρετικά ακριβών χαρτογραφήσεων του MeerKAT, οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν φασματικούς χάρτες ηλικίας του Inkathazo, οι οποίοι αποκαλύπτουν τις διαφορές στην ηλικία του πλάσματος που το σχηματίζει. Ανακάλυψαν ότι ορισμένα ηλεκτρόνια μέσα στους πίδακες λαμβάνουν ανεξήγητα «ενεργειακά» κύματα, πιθανότατα λόγω συγκρούσεων με καυτό αέριο στους κεντρικούς κενούς χώρους μεταξύ των γαλαξιών.
Ένα σύμπαν γεμάτο εκπλήξεις
Η ανακάλυψη του Inkathazo επιβεβαιώνει ότι το σύμπαν μας κρύβει ακόμη αμέτρητα μυστήρια. Το γεγονός ότι τρεις γιγαντιαίοι ραδιογαλαξίες βρέθηκαν σε μία μικρή περιοχή του ουρανού υποδηλώνει ότι πιθανότατα υπάρχει ένας πραγματικός «θησαυρός» από τέτοιους γαλαξίες που περιμένουν να ανακαλυφθούν στο νότιο ημισφαίριο.
Με το MeerKAT να συνεχίζει να εξερευνά το σύμπαν και το SKA να ετοιμάζεται να τεθεί σε λειτουργία, οι επιστήμονες βρίσκονται στην αρχή μιας νέας εποχής κοσμικών ανακαλύψεων.