Πρόσφατα, μια ομάδα αστρονόμων έκανε μια εξαιρετική ανακάλυψη. Εντόπισαν με τη χρήση του τηλεσκοπίου MeerKAT στη Νότια Αφρική, έναν νέο γιγαντιαίο ραδιογαλαξία (GRG) που ονομάζεται Inkathazo.
Η κοσμική αυτή δομή, που εκτείνεται σε μήκος 3,3 εκατομμυρίων ετών φωτός, έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, όχι μόνο για το μέγεθός της αλλά και για τις ιδιαιτερότητες του σχηματισμού και της τοποθεσίας της.
Ποιος είναι ο γαλαξίας Inkathazo;
Ο Inkathazo, που στα αφρικανικά γλωσσικά ιδιώματα isiXhosa και isiZulu σημαίνει «πρόβλημα», πήρε αυτό το όνομα λόγω των προκλήσεων που έχει δημιουργήσει στην κατανόηση της φυσικής πίσω από τη σύνθετη δομή του.
- Οι γιγαντιαίοι ραδιογαλαξίες είναι γνωστοί για την εκπομπή ισχυρών πλασματικών πιδάκων, που μπορούν να εκτείνονται εκατομμύρια έτη φωτός στο διαγαλαξιακό διάστημα.
- Οι πίδακες αυτοί, ορατοί σε ραδιοσυχνότητες, παράγονται από τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στους πυρήνες των γαλαξιών.
Στην περίπτωση του Inkathazo, οι πίδακες αυτοί ανιχνεύθηκαν σε κόκκινους και κίτρινους τόνους, χάρη στην ευαισθησία του MeerKAT.
Ιδιαιτερότητες του Inkathazo
Ο Inkathazo παρουσιάζει ασυνήθιστα χαρακτηριστικά:
- Καμπυλότητα πίδακα: Ένας από τους πίδακες δεν εκτείνεται ευθύγραμμα, όπως συμβαίνει συνήθως.
- Τοποθεσία σε σμήνος γαλαξιών: Σε αντίθεση με άλλους GRGs που βρίσκονται σε απομονωμένα περιβάλλοντα, ο Inkathazo εντοπίζεται στην καρδιά ενός σμήνους γαλαξιών, όπου οι βαρυτικές και δυναμικές αλληλεπιδράσεις συνήθως εμποδίζουν την ανάπτυξη τέτοιων δομών.
Προηγμένη ανάλυση με το MeerKAT
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τις προηγμένες δυνατότητες του MeerKAT για τη δημιουργία φασματικών χαρτών υψηλής ανάλυσης. Αυτοί οι χάρτες επιτρέπουν τον εντοπισμό της ηλικίας του πλάσματος σε διαφορετικές περιοχές του γαλαξία, αποκαλύπτοντας τις μεταβολές στην ενέργεια των ηλεκτρονίων με την πάροδο του χρόνου.
Τα δεδομένα έδειξαν απρόσμενες διαδικασίες, όπως αύξηση της ενέργειας των ηλεκτρονίων από συγκρούσεις πίδακες πλάσματος με θερμά αέρια σε διαγαλαξιακά κενά.
Μια πρόκληση για τη σύγχρονη φυσική
Ο Dr. Kshitij Thorat, συν-συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι αυτή η ανακάλυψη προκαλεί τα υπάρχοντα μοντέλα φυσικής που αφορούν αυτούς τους ακραίους γαλαξίες.
Σημείωσε ότι αυτή η ανακάλυψη παρέχει μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουμε λεπτομερώς τη φυσική των GRG. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε για τις διαδικασίες πλάσματος που συμβαίνουν σε αυτούς τους γαλαξίες.
Το μέλλον των ανακαλύψεων
Ο Inkathazo είναι ένας από τους τρεις GRGs που ανιχνεύθηκαν σε μια μικρή περιοχή του ουρανού, γνωστή ως COSMOS, η οποία καλύπτει έκταση ίση με πέντε πανσέληνους.
- Οι ανακαλύψεις αυτές, από τη διεθνή συνεργασία MIGHTEE, αναδεικνύουν τις δυνατότητες του νότιου ημισφαιρίου για την ανίχνευση γιγαντιαίων δομών.
- Το MeerKAT, ως πρόδρομος του φιλόδοξου έργου Square Kilometre Array (SKA), προσφέρει εξαιρετική ευαισθησία και ανάλυση, ανοίγοντας τον δρόμο για μελλοντικές ανακαλύψεις που μπορεί να λύσουν μερικά από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος.
ΠΗΓΕΣ
Βασιλική Αστρονομική ΕταιρείαKKL Charlton, J Delhaize, K Thorat, et al ., A spatially solved spectral analysis of giant radio galaxies with MeerKAT , Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, Τόμος 537, Τεύχος 1, Φεβρουάριος 2025, Σελίδες 272–28, doi.org/10.1093/mnras/stae2543