Χιλιάδες Βρετανοί έχουν προειδοποιηθεί για μια ανησυχητική νέα απάτη «πένθους», ενώ οι χρήστες του Facebook καλούνται να κάνουν μια σημαντική αλλαγή στις ρυθμίσεις τους σήμερα.
Οι εμπειρογνώμονες κυβερνοασφάλειας της NordVPN λένε ότι οι άκαρδοι απατεώνες στοχεύουν τους πρόσφατα πενθούντες για να κλέψουν προσωπικά δεδομένα.
Οι απατεώνες συλλέγουν πληροφορίες από λογαριασμούς κοινωνικών μέσων και στη συνέχεια στέλνουν πειστικά μηνύματα ηλεκτρονικού “ψαρέματος” (phishing) προσποιούμενοι ότι είναι γραφείο κηδειών ή ψεύτικα φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Οι ειδικοί της NordVPN λένε ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να προγραμματίσουν εκ των προτέρων τι θα συμβεί στα δεδομένα σας μετά το θάνατό σας.
Ενώ ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) προσφέρει ισχυρή προστασία για τα προσωπικά δεδομένα όσο τα άτομα είναι εν ζωή, η εφαρμογή του μετά το θάνατο είναι λιγότερο σαφής. Οι απατεώνες εκμεταλλεύονται αυτή τη νομική γκρίζα ζώνη για να στοχοποιήσουν οικογένειες που πενθούν στο Ηνωμένο Βασίλειο και γενικότερα σε όλον τον κόσμο.
Ψάχνουν τις αγγελίες θανάτου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα δημόσια προφίλ για πληροφορίες σχετικά με τον αποθανόντα και στη συνέχεια εξατομικεύουν τις απάτες για να εκμεταλλευτούν τα συναισθήματα.
Η NordVPN διερεύνησε τους πιο συνηθισμένους τύπους απάτης «πένθους» που πρέπει να γνωρίζετε:
Κλοπή ταυτότητας
Χρησιμοποιώντας τα προσωπικά στοιχεία που αποκτούν, οι απατεώνες μπορούν να κλέψουν τις ταυτότητες των αποθανόντων ή των θλιμμένων αγαπημένων τους προσώπων, να συσσωρεύσουν χρέη ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε οικονομικούς λογαριασμούς.
Υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι με τους οποίους οι εγκληματίες το κάνουν αυτό.
Όταν κάποιος πεθαίνει, οι οικογένειες μπορεί να επιλέξουν να διατηρήσουν τους λογαριασμούς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ζωντανά για αναμνήσεις. Ωστόσο, εάν πρόκειται για δημόσια προφίλ, μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για τη συλλογή προσωπικών δεδομένων.
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης – όπως το Facebook – προσφέρουν επιλογές μνημόνευσης που επιτρέπουν στις οικογένειες να διατηρήσουν έναν λογαριασμό ζωντανό, αλλά να έχουν το “remembering” πριν από το όνομά τους.
Αυτή η μορφή ιδιοκτησίας των δεδομένων μετά τον θάνατο ενός ατόμου παραμένει ένα πολύπλοκο ζήτημα.
Οι εταιρείες μπορούν δυνητικά να διατηρήσουν τις πληροφορίες σας και να τις χρησιμοποιήσουν για διαφήμιση, ακόμη και μετά τον θάνατό σας. Οι νεκρολογίες, τα αφιερώματα και ακόμη και οι φαινομενικά ακίνδυνες αναρτήσεις μπορούν να αποκαλύψουν ονόματα, ημερομηνίες γέννησης, τοποθεσίες, ακόμη και λεπτομέρειες σχετικά με τη δουλειά ή τα χόμπι του αποθανόντος.
Οι απατεώνες μπορεί επίσης να αποκτήσουν πληροφορίες μέσω παραβιάσεων δεδομένων εταιρειών ή ιδρυμάτων με τα οποία ο αποθανών ή οι αγαπημένοι τους συνεργάστηκαν. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει διευθύνσεις, αριθμούς τηλεφώνου ή ακόμη και οικονομικά στοιχεία.
Χρησιμοποιώντας κλεμμένα στοιχεία όπως το όνομα, την ημερομηνία γέννησης, τη διεύθυνση και τις οικονομικές πληροφορίες, οι χάκερ μπορεί να επιχειρήσουν να ανοίξουν νέα δάνεια ή πιστωτικές κάρτες στο όνομα του θανόντος.
Ψεύτικες φιλανθρωπικές οργανώσεις
Ένα από τα πιο συνηθισμένα είδη απάτης που βλέπουμε είναι όταν οικογένειες που πενθούν προσεγγίζονται από ψεύτικες φιλανθρωπικές οργανώσεις που προσφέρουν υποστήριξη.
Μπορεί να λάβετε επικοινωνίες από μια ψεύτικη φιλανθρωπική οργάνωση που έχει όνομα παρόμοιο με μια ήδη υπάρχουσα φιλανθρωπική οργάνωση.
Τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ηλεκτρονικού “ψαρέματος” ή τα μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί επίσης να υποδύονται φιλανθρωπικές οργανώσεις που έχουν συσταθεί στο όνομα του θανόντος, ζητώντας δωρεές.
Εάν το αγαπημένο σας πρόσωπο συμμετείχε σε φιλανθρωπική δράση, μεταφέρετε τα στοιχεία στο όνομά σας, εάν θέλετε να τη συνεχίσετε, και επαληθεύστε ότι τυχόν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή κλήσεις που λαμβάνετε από φιλανθρωπική οργάνωση είναι γνήσιες.
Συναισθηματική χειραγώγηση
Οι απατεώνες δεν διστάζουν να εκμεταλλευτούν τη θλίψη, και μερικές από τις πιο ασυνήθιστες απάτες πένθους περιλαμβάνουν συναισθηματική χειραγώγηση.
Μπορεί να σας προσεγγίσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κάποιος που παριστάνουν το μέντιουμ και σας προσφέρουν μηνύματα από το υπερπέραν.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ένα είδος απάτης όπου ο εγκληματίας θα προσπαθήσει να υποδυθεί τον ίδιο τον αποθανόντα, ζητώντας χρήματα ή προσωπικές πληροφορίες από ανθρώπους που μπορεί να μην έχουν συνειδητοποιήσει ότι έχουν πεθάνει.
Σχολιάζοντας αυτούς τους ανησυχητικούς τύπους απάτης πένθους, ο Marijus Briedis, ειδικός σε θέματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο στη NordVPN, συμβουλεύει τους ανθρώπους σχετικά με το πώς να είναι σε εγρήγορση για τις τακτικές που χρησιμοποιούν οι εγκληματίες:
«Δεν υπάρχει βάθος στο οποίο δεν θα πέσουν οι απατεώνες προκειμένου να εκμεταλλευτούν τους ανθρώπους για το δικό τους οικονομικό όφελος. Εξελιγμένα δίκτυα απάτης λειτουργούν σε όλο τον κόσμο και περιμένουν να πάρουν στα χέρια τους τα δεδομένα σας, ακόμη και μετά τον θάνατό σας. Μετά τον θάνατο κάποιου, οι οικείοι του είναι επιφορτισμένοι με τη διεκπεραίωση της γραφειοκρατίας, όπως λογαριασμοί, συντάξεις και νομικά έγγραφα. Ωστόσο, το κλείσιμο των λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αποτελέσει πρόσθετο βάρος» ανέφερε ο Marijus.
Η μελέτη της NordPass
Μια μελέτη της NordPass διαπίστωσε ότι μόνο το ένα τρίτο – 36% – των διαδικτυακών πλατφορμών παρέχει σαφείς οδηγίες για τον χειρισμό των λογαριασμών αποθανόντων χρηστών.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι για την επαλήθευση της αρχής σας και του θανάτου του αποθανόντος, απαιτείται συνήθως ένας συντριπτικός όγκος εγγράφων, που ενδεχομένως υπερβαίνει τα 20 διαφορετικά έγγραφα σε όλους τους λογαριασμούς.
«Οι απατεώνες πένθους γνωρίζουν πολύ καλά τον κόπο που θα πρέπει να κάνετε και θα προσπαθήσουν να υποδυθούν οποιαδήποτε από αυτές τις εταιρείες ισχυριζόμενοι ότι θέλουν να σας βοηθήσουν να κάνετε τη ζωή σας ευκολότερη. Οι αναγγελίες θανάτου συχνά δημοσιεύονται πλέον στο διαδίκτυο, αντί αποκλειστικά σε μια εφημερίδα, και αυτό σημαίνει ότι οι πληροφορίες σχετικά με κάποιον που πεθαίνει είναι διαθέσιμες στο κοινό, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνοεγκληματιών. Βλέποντας μία από αυτές να βγαίνει στη δημοσιότητα, δίνεται η ευκαιρία στους κακόβουλους χρήστες να επιτεθούν» πρόσθεσε ο Marijus.
«Αν δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη διαγραφή των διαδικτυακών αναμνήσεων που έχετε με ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, σκεφτείτε να αποκτήσετε πρόσβαση στο λογαριασμό του για να αφαιρέσετε τα περιττά προσωπικά στοιχεία, όπως αριθμούς τηλεφώνου και διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Αν και μπορεί να μην είναι ένα ευχάριστο θέμα για το οποίο μιλάμε στις οικογένειές μας, ίσως αξίζει επίσης να σκεφτούμε τι θα θέλατε να συμβεί στα προσωπικά σας δεδομένα μετά το θάνατό σας» κατέληξε.
Οι 5 κορυφαίες συμβουλές του Marijus Briedis για το πώς να αποφύγετε να πέσετε θύμα απάτης πένθους:
- Προστατέψτε τις προσωπικές σας πληροφορίες: Ελαχιστοποιήστε τον αριθμό των προσωπικών πληροφοριών που μοιράζεστε δημοσίως στο διαδίκτυο, ιδίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Προσέξτε ποιες λεπτομέρειες περιλαμβάνετε στις διαδικτυακές νεκρολογίες.
- Επικοινωνήστε με τους αγαπημένους σας: Συζητήστε την ψηφιακή σας κληρονομιά με τα μέλη της οικογένειάς σας και εξετάστε το ενδεχόμενο να ορίσετε κάποιον να διαχειρίζεται τους διαδικτυακούς σας λογαριασμούς μετά το θάνατό σας. Ενημερώστε τους αγαπημένους σας για τις απάτες πένθους και πώς να τις εντοπίζουν.
- Να είστε προσεκτικοί με τις ανεπιθύμητες επαφές: Μην απαντάτε σε απροσδόκητα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφωνήματα ή μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδίως σε αυτά που πιέζουν για άμεση δράση ή δωρεά. Επαληθεύστε την επικοινωνία επικοινωνώντας απευθείας με τον υποτιθέμενο οργανισμό χρησιμοποιώντας τα επίσημα στοιχεία επικοινωνίας.
- Να είστε επιφυλακτικοί με τις συναισθηματικές εκκλήσεις: Οι απατεώνες εκμεταλλεύονται τη θλίψη. Μην αφήνετε τα συναισθήματα να θολώνουν την κρίση σας. Εάν ένα μήνυμα ή μια κλήση σας πιέζει να κάνετε δωρεά ή να ενεργήσετε άμεσα, είναι πιθανό να πρόκειται για απάτη. Οι νόμιμες φιλανθρωπικές οργανώσεις κατανοούν την ανάγκη για χρόνο για την επεξεργασία μιας απώλειας.
- Αναφέρετε ύποπτη δραστηριότητα: Εάν υποψιάζεστε απάτη, αναφέρετε την στις αρμόδιες αρχές. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε άλλους να ευαισθητοποιηθούν και βοηθάει στην παύση των δόλιων δραστηριοτήτων.